Hội thảo về Nhân vật lịch sử trong cuộc bảo vệ chủ quyền đất nước
Những di tích, nhân vật liên quan đến giai đoạn 1883-1885 gợi cho hậu thế tưởng nhớ đến tinh thần yêu nước, chí khí chiến đấu của tiền nhân, hy sinh để bảo vệ chủ quyền đất nước.
Ngày 24/6, Hội Khoa học Lịch sử TP Huế tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Nhân vật lịch sử trong cuộc bảo vệ chủ quyền đất nước tại cửa biển Thuận An và Kinh đô Huế (1883 - 1885)”.
Phát biểu tại hội thảo này, TS. Phan Tiến Dũng - Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử TP Huế, cho hay, ngay từ khi nổ súng tấn công xâm lược Việt Nam ở giữa thế kỷ XIX, thực dân Pháp luôn gặp phải sự chống trả quyết liệt của toàn thể nhân dân cũng như lực lượng quân đội triều Nguyễn.
Với mưu đồ xâm lược, thực dân Pháp từng bước đánh chiếm nhiều nơi trên lãnh thổ nước ta và cuối cùng quyết định thực hiện cuộc tấn công quan trọng vào trung tâm “đầu não” của đất nước, Kinh đô Huế trước những thời khắc lịch sử quan trọng, đó là thời gian từ năm 1883-1885.
“Giai đoạn lịch sử hào hùng, bi tráng chống thực dân Pháp của dân tộc Việt Nam mà những sự kiện cuối cùng diễn ra tại Huế đã trôi qua hơn 140 năm, kể từ ngày thất thủ Thuận An (1883) và dẫn đến cuộc quật khởi tại Kinh thành Huế (1885). Vẫn còn đó những di tích, nhân vật, sự kiện gợi cho hậu thế tưởng nhớ đến tinh thần yêu nước, chí khí chiến đấu của tiền nhân, hy sinh để bảo vệ chủ quyền đất nước”, TS. Phan Tiến Dũng cho biết.
Hội thảo khoa học với chủ đề “Nhân vật lịch sử trong cuộc bảo vệ chủ quyền đất nước tại cửa biển Thuận An và Kinh đô Huế (1883 - 1885)”.
Ban tổ chức cho biết, có 21 tham luận được gửi đến hội thảo, trong đó có 18 tham luận của 21 tác giả được biên tập để in trong tập Kỷ yếu.
Phân tích chủ đề Phe chủ chiến và chủ hòa trong triều Nguyễn giai đoạn 1858-1883, ThS. Nguyễn Anh Tuấn - Hội Khoa học Lịch sử TP Huế, nhận định: “Cuộc đấu tranh giữa hai khuynh hướng này không chỉ phản ánh mâu thuẫn nội bộ trong giới cầm quyền, mà còn bộc lộ những giới hạn căn bản trong tư duy chiến lược, năng lực tổ chức và điều hành quốc gia của triều đình trong bối cảnh xuất hiện một thế lực thực dân đang không ngừng mở rộng ảnh hưởng tại khu vực.
Xét từ góc độ lịch sử, sự phân hóa nói trên là hệ quả tất yếu của quá trình va chạm giữa một mô hình quân chủ truyền thống và những thách thức mang tính chất mới do chủ nghĩa thực dân phương Tây đặt ra. Đồng thời, đây cũng là biểu hiện rõ nét của cuộc khủng hoảng đường lối và sự suy yếu toàn diện của thiết chế phong kiến Việt Nam”.
Nghiên cứu về Trần Thúc Nhẫn với cuộc kháng chiến chống Pháp tại cửa biển Thuận An năm 1883, ThS. Nguyễn Hữu Phúc có ý kiến: “Làm quan trong tình cảnh vận nước lâm nguy, triều đình rối ren, hỗn loạn bởi nạn tranh giành quyền lực, nhưng Trần Thúc Nhẫn vẫn luôn giữ trọn khí tiết thanh cao, tấm lòng trung quân, ái quốc, nghĩa khí của một Nho gia.
Dù ở chức vụ nào thì Trần Thúc Nhẫn đều cống hiến hết tài năng của mình cho sự phát triển và bảo vệ đất nước. Vì thế, Trần Thúc Nhẫn luôn sẵn sàng nhận nhiệm vụ ở những nơi gian khó, nguy hiểm nhất và luôn đặt trách nhiệm cao trong công việc. Đó cũng chính là tấm gương sáng về lòng yêu nước, ý chí kiên cường, bất khuất, lòng trung kiên, xem nhẹ cái chết vì lý tưởng bảo vệ đất nước trong buổi đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp”.
Trong bài Tham tri Lâm Hoằng trong trận chiến bảo vệ cửa Thuận An năm 1883, tác giả Hồ Vĩnh cho rằng: “Từ những tư liệu lịch sử được ghi rất tóm lược, cố gắng hệ thống hóa lại, và liên hệ với bối cảnh lúc bấy giờ, thấy rằng trong 16 năm được chính thức lo việc nước cho đến lúc hi sinh tại trận chiến, Tham tri Lâm Hoằng đã góp phần trách nhiệm của mình trong nhiều mặt hoạt động quan trọng về: Nội trị, ngoại giao, văn hóa - xã hội, quân sự”.
Trong bài Niềm thương cảm của người dân Huế với sự kiện thất thủ Thuận An và thất thủ Kinh đô, tác giả Trần Nguyễn Khánh Phong nêu ý kiến: “Cúng cô hồn là lễ hội được tổ chức hằng năm ở các làng ven Kinh đô Huế vẫn in sâu vào trong tâm thức của con dân trong làng, nhằm tôn vinh vẻ đẹp văn hóa truyền thống của một làng quê luôn hướng về cội nguồn, cầu mong thần linh và các âm linh cô hồn phù hộ cho dân làng được an cư lạc nghiệp, cầu cho mưa thuận gió hòa, được mùa, cơm no áo ấm. Lễ tế âm hồn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, được con dân trong làng gìn giữ và phát huy, thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc”.
Tại hội thảo, nhằm làm sáng rõ thêm nhiều khía cạnh lịch sử liên quan đến chủ đề hội thảo, các đại biểu cùng nhau trao đổi, thảo luận về các vấn đề như: Phân tích vai trò chiến lược của cửa biển Thuận An và hệ thống phòng thủ tại Thuận An đối với Kinh đô Huế trước cuộc tấn công của thực dân Pháp; Làm rõ những chuyển biến trong nội bộ triều đình nhà Nguyễn từ khi liên quân Pháp - Tây Ban Nha nổ súng tiến hành xâm lược nước ta, đặc biệt là mâu thuẫn giữa phe chủ chiến và phe chủ hòa, tác động của nó đến cục diện chính trị - quân sự lúc bấy giờ.
Các đại biểu nói về vai trò của nhân dân các địa phương trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đặc biệt là các hình thức tự vệ, hỗ trợ hậu cần, tinh thần đoàn kết… các phong tục, tín ngưỡng dân gian như lễ cúng Âm Hồn tại các đàn, miếu nhân ngày Kinh đô thất thủ...

Nhằm bảo đảm việc giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) được thực hiện thông suốt, hiệu quả trong quá trình sắp xếp...