Chuyển đổi kinh tế tập thể: TP.HCM định hướng nông nghiệp đô thị, tuần hoàn và bền vững

Năm 2023, ngành nông nghiệp TP.HCM hướng đến mục tiêu xây dựng một nền kinh tế xanh, tuần hoàn và bền vững, với việc áp dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch và nông nghiệp hữu cơ trong quá trình sản xuất.

Năm 2022 đã chứng kiến sự thành công của kinh tế tập thể và hợp tác xã (HTX) trong việc vượt qua khó khăn do dịch bệnh COVID-19 và đạt được nhiều thành tựu tích cực.

Đây là thông tin được đưa ra tại Phiên họp tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Ban Chỉ đạo Đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái phát biểu tại cuộc họp tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Ban Chỉ đạo Đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã. Ảnh: Lê Tiên

Tại buổi tổng kết, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh rằng kinh tế tập thể, hợp tác xã là mô hình kinh tế của nhân dân, do và vì nhân dân, gần gũi với lý tưởng chủ nghĩa xã hội. Phát triển khu vực kinh tế này sẽ tận dụng sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, đóng góp vào mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".

Với sự ảnh hưởng của những tín hiệu mới và sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ cùng với sự tham gia của các Bộ, ngành, địa phương và nỗ lực phấn đấu của các hợp tác xã, tôi tin rằng kinh tế tập thể, hợp tác xã sẽ tiếp tục phát triển bền vững và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong tương lai.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo, cả nước hiện có khoảng 35.000 tổ hợp tác (THT), 19.500 HTX và 91 liên hiệp HTX (LHHTX) hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, thu hút gần 3,8 triệu thành viên và trên 1,5 triệu lao động. Trong đó, các HTX hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp chiếm 66,4%, còn lại là các lĩnh vực phi nông nghiệp như dịch vụ, thương mại, du lịch...

So với năm trước, các chỉ tiêu về hoạt động của HTX, LH HTX và THT đều có sự tăng trưởng, đồng thời thấy được sự phục hồi và phát triển của kinh tế tập thể, hợp tác xã sau khi dịch bệnh COVID-19 được kiểm soát. Điều này được chứng minh bởi việc Chính phủ triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh và người dân khôi phục sản xuất - kinh doanh.

Một điểm đáng chú ý là sự đổi mới và áp dụng công nghệ cao của các HTX trong quá trình sản xuất. Đến năm 2022, đã có 2.297 HTX thành lập doanh nghiệp; 2.535 HTX ứng dụng công nghệ cao và 2.340 HTX công. Đặc biệt, đã có trên 4.339 HTX thực hiện bao tiêu nông sản, chiếm 24,5% tổng số HTX trong lĩnh vực nông nghiệp.

Tham quan HTX sinh vật cảnh tại Củ Chi. Ảnh Hữu Long

Điển hình là TP.HCM - một trong những địa phương có sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế tập thể, hợp tác xã. Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM, tính đến tháng 4/2023, thành phố có 160 HTX, 2 LHHTX và 380 THT đăng ký hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Các HTX hoạt động trong lĩnh vực sản xuất rau an toàn, hoa - cây kiểng, nuôi bò sữa, heo, thủy sản... Chỉ tính riêng năm 2022, TP.HCM đã thành lập mới 16 hợp tác xã nông nghiệp theo định hướng nông nghiệp đô thị.

TP.HCM: Nông nghiệp đô thị xanh, sinh thái, tuần hoàn là mục tiêu của ngành nông nghiệp

Năm 2023, ngành nông nghiệp TP.HCM hướng đến mục tiêu xây dựng một nền kinh tế xanh, tuần hoàn và bền vững, với việc áp dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch và nông nghiệp hữu cơ trong quá trình sản xuất. Ông Đinh Minh Hiệp, Giám đốc Sở Nông Nghiệp TP.HCM, đã tuyên bố điều này tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2023.

Theo ông Hiệp, các thành phần kinh tế tập thể như HTX, THT hay Liên hiệp sẽ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành nông nghiệp TP.HCM. Mục tiêu của ngành là nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp lên từ 640-660 triệu đồng/ha trong những năm tới.

Để đạt được mục tiêu này, ngành nông nghiệp TP.HCM sẽ tập trung vào 7 nhóm sản phẩm chủ yếu, bao gồm văn hóa-lịch sử, ẩm thực và mua sắm (nhóm sản phẩm cốt lõi); sản phẩm du lịch về thiên nhiên, dã ngoại ngoài trời và sản phẩm liên quan đến "Hoạt động về đêm và Giải trí" (nhóm sản phẩm tạo sự khác biệt); sản phẩm du lịch liên quan đến "Y tế và Chăm sóc Sức khỏe" và sản phẩm du lịch liên quan đến MICE (nhóm sản phẩm tiềm năng).

Ông Hiệp cũng nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn. Theo ông, chuyển đổi số sẽ cải thiện hiệu quả quản lý, giám sát và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tăng cường liên kết giữa các HTX và doanh nghiệp, mở rộng thị trường tiêu thụ và tạo thuận lợi.

Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh nông nghiệp TP.HCM đóng vai trò quan trọng trong mục tiêu hướng đến nền kinh tế xanh, tuần hoàn, bền vững của TP. Ảnh Thuận Văn

Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2023 của ngành nông nghiệp TP.HCM, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh rằng, mặc dù chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu nền kinh tế nhưng nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái của TP.HCM ,đặc biệt là trong mục tiêu chung hướng đến nền kinh tế xanh, tuần hoàn, bền vững.

Vốn, chính sách, liên kết và công nghệ: Những thách thức của kinh tế tập thể ở TP.HCM

Nhiều HTX và THT gặp khó trong việc tiếp cận các nguồn vốn vay từ ngân hàng và các tổ chức tài chính. Điều này ảnh hưởng đến khả năng mở rộng sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và cạnh tranh trên thị trường. Hơn nữa, các HTX và THT cần hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực quản lý, kỹ thuật và tiếp thị.

Mô hình trồng Lan mang đến giá trị cao cho HTX tại Củ Chi. Ảnh Hữu Long

Một thách thức khác là sự thiếu liên kết và hợp tác giữa các HTX và THT. Nhiều HTX và THT hoạt động độc lập, thiếu sự phối hợp và hợp tác giữa các đơn vị trong cùng lĩnh vực hoặc giữa các lĩnh vực khác nhau. Điều này làm giảm hiệu quả sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và khai thác nguồn lực. Ngoài ra, một số HTX và THT vẫn theo mô hình sản xuất truyền thống, chưa áp dụng công nghệ cao vào quy trình sản xuất.

Để giải quyết những khó khăn và thách thức này, ngành nông nghiệp TP.HCM cần có những giải pháp toàn diện và hiệu quả.

Một số giải pháp đề xuất bao gồm: Tạo điều kiện cho các HTX và THT tiếp cận vốn vay ưu đãi từ ngân hàng và các tổ chức tài chính; Đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động của các HTX và THT; Tăng cường hỗ trợ về đào tạo, tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật cho các HTX và THT; Thúc đẩy liên kết và hợp tác giữa các HTX và THT trong cùng một lĩnh vực hoặc giữa các lĩnh vực khác nhau; Khuyến khích áp dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ trong quy trình sản xuất; Nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới theo xu hướng thị trường."