Tọa đàm "Đặng Thùy Trâm - Sáng mãi ngọn lửa tuổi 20" là dịp khắc ghi về giá trị thiêng liêng về hình ảnh nữ anh hùng, liệt sĩ Đặng Thùy Trâm khát khao cống hiến vì độc lập, tự do, hòa bình lan tỏa thông điệp đến thế hệ hôm nay tri ân thế hệ đi trước.
Sáng 19/6, Sở Văn hóa thể thao và Du lịch Quảng Ngãi phối hợp với Tạp chí Du lịch TP.HCM tổ chức tọa đàm với chủ đề: "Đặng Thùy Trâm- Sáng mãi ngọn lửa tuổi 20" nhân Kỷ niệm 55 năm Ngày anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm hy sinh (22/6/1970 - 22/6/2025).
Tham dự tọa đàm có lãnh đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ngãi; các sở, ban, ngành, địa phương; các chuyên gia, nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử; Tổng Biên tập Tạp chí Du lịch TP.Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Thu Hà; gia đình liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm và đông đảo sinh viên Trường Cao đẳng Y tế Đặng Thùy Trâm.
Dịp này, các chuyên gia, nhà nghiên cứu và các đại biểu tham gia chương trình cùng xem phim tài liệu “Góc của Thùy”; thảo luận về cuộc đời, sự nghiệp, lý tưởng sống, lý tưởng cách mạng của liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm.
Ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Sở Văn hóa thể thao và Du lịch Quảng Ngãi phát biểu tại buổi tọa đàm.
Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Sở Văn hóa thể thao và Du lịch Quảng Ngãi, cho hay nữ anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm là một biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa nhân văn, của tinh thần cống hiến và hy sinh thầm lặng. Nhật ký của chị - những trang viết đẫm nước mắt, máu và tình yêu thương, đã lay động hàng triệu trái tim người Việt.
Một cô gái tuổi hai mươi đã sống như một ngọn lửa. Ngọn lửa ấy không ngừng cháy trong những đêm hành quân, trong những ca mổ đầy hiểm nguy, trong từng dòng nhật ký viết vội giữa tiếng bom rơi đạn nổ. Và ngọn lửa ấy đang âm ỉ cháy, truyền cảm hứng bất tận cho bao thế hệ trẻ Việt Nam về lòng dũng cảm, sự kiên cường và tình yêu đất nước.
Các nghệ sĩ, diễn viên được gia đình nữ anh hùng.liệt sĩ Đặng Thùy Trâm ký, tặng sách.
Tọa đàm không chỉ là dịp để ôn lại những trang đời ngắn ngủi nhưng rực rỡ của liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm. Mà còn là lời nhắc nhở về giá trị thiêng liêng của độc lập, tự do, hòa bình- những điều mà thế hệ hôm nay đang thừa hưởng nhờ sự hy sinh lớn lao của những người đi trước.
Dịp này, gia đình nữ anh hùng, bác sĩ, liệt sĩ Đặng Thùy Trâm ra mắt cuốn sách “Trên đôi cánh tình yêu” (Đặng Thùy Trâm và cuốn nhật ký thứ ba). Cuốn sách bao gồm những trang nhật ký chưa từng được công bố của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm viết trong hai năm cuối học đại học Y khoa Hà Nội và thời gian chuẩn bị đi B, hé lộ những tâm tình và phẩm chất của một Đặng Thùy Trâm sau này trong chiến trường.
Gia đình liệt sĩ Đặng Thùy Trâm tặng sách Đặng Thùy Trâm và cuốn nhật ký thứ 3 tại buổi tọa đàm.
Đặng Thùy Trâm và Cuốn nhật ký thứ ba ra mắt, với một phần di cảo mới được công bố, là dịp nhìn lại trọn vẹn câu chuyện đặc biệt của một con người – chiến sĩ bình dị trong chiến tranh, giúp cho độc giả biết thêm về chân dung Đặng Thùy Trâm với tuổi trẻ, tri thức và văn hóa của một người con gái Hà Nội tinh khôi và tràn đầy lý tưởng; cô gái trẻ đầy nhiệt huyết trong vòng tay thương yêu của gia đình và bè bạn, trước khi xung phong vào chiến trường rồi để lại những dòng nhật ký truyền lửa đến tương lai…
Chị Đăng Kim Trâm, em út nữ anh hùng, liệt sĩ Đặng Thùy Trâm trao đổi tại buổi tọa đàm.
Gia đình nữ anh hùng, liệt sĩ Đặng Thùy Trâm tặng tranh cho ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và Du lịch Quảng Ngãi và Tổng biên tạp Tạp chí Du lịch TP HCM Nguyễn Thị Thu Hà.
Chia sẻ tại buổi tọa đàm, chị Đặng Kim Trâm, em gái út nữ anh hùng, liệt sĩ Đặng Thuỳ Trâm cho biết: "Cách đây 20 năm, mình là người đầu tiên trong gia đình nhận được tin có người cựu binh Mỹ muốn trả lại gia đình hai cuốn nhật ký của chị Thùy mà anh ta đã thu được như một chiến lợi phẩm, và sau đó đã cất giấu suốt 35 năm. Mẹ đã cất giữ rất cẩn thận và khoa học các giấy tờ cũng như di vật của người thân trong gia đình: của ba, của chị Thùy và của em trai".
Theo chị Kim Trâm: "Trong những kỷ vật mà mẹ mình đã cất giữ, có một cuốn sổ nhỏ. Đó là cuốn nhật ký của chị Thùy viết trong hai năm 1965 và 1966, khi chị học năm cuối của đại học Y Hà Nội và 6 tháng chuẩn bị để đi B.
Cách đây 20 năm, bạn đọc cả nước cũng như quốc tế đã biết đến cuốn Nhật ký Đặng Thùy Trâm và câu chuyện về sự trở về với gia đình. Từ đó đến nay, tôi nghĩ mình cũng có thể mạnh dạn nói rằng chị Đặng Thùy Trâm đã trở thành một nhân vật gần như huyền thoại nhưng rất gần gũi, được đông đảo đồng bào Việt Nam cũng như quốc tế yêu mến".
"Tôi muốn, ngoài một Đặng Thùy Trâm ở chiến trường khốc liệt, bạn đọc được biết thêm về một nữ sinh trong sáng đang cẩn thận lựa chọn con đường của đời mình trước khi dấn mình vào chiến trường. Gia đình chọn năm 2025, tròn 20 năm kể từ ngày ra mắt cuốn Nhật ký Đặng Thùy Trâm, cũng là kỷ niệm 50 năm ngày đất nước thống nhất và mẹ tôi tròn 100 tuổi, để ra mắt cuốn sách. Tuy nhiên, mẹ tôi không đợi được..", chị Kim Trâm xúc động nói,
Đã 20 năm, một thế hệ thanh niên đã kịp lớn lên và trưởng thành. Có lẽ phần lớn các bạn không biết đến một cuốn Nhật ký Đặng Thùy Trâm, một nữ bác Đặng Thùy Trâm đã ngã xuống ở tuổi thanh xuân, và câu chuyện từng làm bùng cháy cảm xúc của cả xã hội thời đó. Chị Kim Trâm mong muốn, cuốn sách này sẽ góp phần để lớp trẻ hiểu thêm về một thế hệ đẹp đẽ, lý tưởng của cha ông đi trước.
Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Ánh Ngân, đại diện Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, cho hay cơ duyên tuyệt vời khi gia đình nữ anh hùng, liệt sĩ Đặng Thùy Trâm đã tin tưởng gửi gắm để đơn vị biên tập, xuất bản sách Đặng Thùy Trâm và cuốn nhật ký thứ ba. Mặc dù cuốn sách mới được xuất bản nhưng bạn đọc đặc biệt quan tâm; cơ quan chức năng cũng khuyến khích kết nối để tái bản.
“Một khi nhân vật lịch sử còn được nhắc nhở, những câu chuyện quá khứ được sống lại thì những câu chuyện hòa bình hiện tại và tương lai vẫn còn nguyên vẹn giá trị tốt đẹp”, bà Ngân nói.
Trong khi đó, đề cập đến các cuốn nhật ký của nữ anh hùng, liệt sĩ, nhà thơ Thanh Thảo ví đó là “Dòng sông Đặng Thùy Trâm”. Tâm hồn của chị Thùy Trâm trong trẻo như giọt sương mai, tình yêu, tình bạn thắm thiết, nồng cháy. 3 cuốn nhật ký của chị Thùy Trâm ví như ba dòng sông thầm lặng nhưng mãnh liệt chảy về một hướng.
“Hiện tại ở vùng cao Ba Tơ, Quảng Ngãi vừa mới đặt tên xã Đặng Thùy Trâm, nơi chị Trâm từng hoạt động trong những năm kháng chiến chống Mỹ. Điều này chứng tỏ chính quyền, nhân dân đã ghi nhận sự hy sinh, cống hiến của chị Thùy Trâm trong sự nghiệp đấu tranh, vì nền hòa bình độc lập dân tộc”, nhà thơ Thanh Thảo bày tỏ.
Sau gần 20 năm ấp ủ, tối 18/6, nghệ sĩ ưu tú, đạo diễn sân khấu Huy Thục cùng ê kíp nghệ sĩ, diễn viên về ra mắt vở kịch Đặng Thùy Trâm phục vụ công chúng Quảng Ngãi. Vị đạo diễn này bày tỏ nỗi niềm xúc động về cuốn nhật ký lưu lạc được cựu binh Mỹ trả lại cho người mẹ Đặng Thùy Trâm vào năm 2005.
Nghệ sĩ ưu tú, đạo diễn Huy Thục phát biểu tại buổi tọa đàm.
Những dòng nhật ký của cô gái trẻ mới tuổi 20 mà đã dấn thân vào chiến trường đầy xúc động nhắn gửi người mẹ yêu thương của chị Thùy Trâm đã khiến tôi xúc động, nhiều lần bật khóc: “Mẹ yêu ơi, nếu như con có phải ngã xuống vì ngày mai thắng lợi thì mẹ hãy khóc ít thôi, mà hãy tự hào vì con đã sống xứng đáng. Đời người ai cũng chết một lần”. “Tôi đặc biệt ấn tượng chị Thùy Trâm vì quan điểm sống giàu tình cảm mà cũng thật bản lĩnh, kiên cường với lẽ sống cống hiến tuổi thanh xuân vì sự nghiệp đấu tranh, khát khao hòa bình độc lập dân tộc”, đạo diễn Huy Thục chia sẻ.
Nhà báo Uyên Ly phát biểu tại buổi tọa đàm.
Từng là nữ phóng viên báo Tuổi Trẻ được giao nhiệm vụ sang Mỹ cùng gia đình nữ anh hùng Đặng Thùy Trâm, Uyên Ly thuật lại phải mất hơn một tháng mới tìm được nhân vật Nguyễn Trung Hiếu, thượng sĩ phiên dịch khi can ngăn Frederic Whitehurst, Viên sĩ quan quân báo Mỹ không đốt cuốn nhật ký của Đặng Thùy Trâm: "Fred, đừng đốt cuốn sổ này. Bản thân trong nó đã có lửa rồi!" Nhờ câu nói đầy cảm động và ý nghĩa ấy, cuốn nhật ký không chỉ được giữ lại mà còn trở thành tài sản tinh thần vô giá sau này.
“Thoạt đầu đặt vấn đề gặp gỡ, ông tỏ ra e ngại nhiều. Phải mất thời gian khá lâu, tôi mới kết nối được sợi dây đồng cảm về hình ảnh ký ức tuổi thơ, quê hương Việt Nam tươi đẹp trong thẳm sâu tâm hồn ông Hiếu. Ông ấy cho rằng nhờ đọc những bài thơ cảm động mà ông đã lên tiếng ngăn cản Frederic Whitehurst, Viên sĩ quan quân báo Mỹ đừng đốt cuốn nhật ký. Ông ấy đã vượt qua luật lệ quân sự, hành động theo lời trái tim mách bảo, tôn trọng cái đẹp mà bảo vệ cuốn nhật ký Đặng Thùy Trâm. Giữa chiến tranh tàn khốc, ông là người bên kìa chuyến tuyến mà đã có quan điểm sống chính trực, tôn trọng và yêu cái đẹp như vậy khiến tôi khâm phục vô cùng”, Uyên Ly bộc bạch.
