An Giang Trẩy hội Đua bò

Hàng năm vào mùa nước nổi, dòng Mê Kông cuồn cuộn đổ về mang theo phù sa bồi đắp cho ruộng đồng thêm màu mỡ, đó cũng là dịp bà con đồng bào dân tộc Khmer nô nức đón mừng lễ Đôn-ta (lễ cúng Ông Bà, từ ngày 9 đến ngày 10 tháng 10 âm lịch). Dịp này ngoài những nghi thức lễ Tết truyền thống biểu lộ lòng tưởng nhớ, biết ơn đối với tổ tiên và công lao của tiền nhân, cũng là lúc bà con tụ họp vui chơi, tổ chức các lễ hội mang đậm nét bản sắc văn hóa dân gian; đặc sắc nhất là Lễ hội đua bò vùng Bảy Núi - An Giang.

Từ trường bò đến đường đua

Những ngày này, “Trường bò” dựng trên một thửa ruộng hình chữ nhật xăm xắp nước, xung quanh có bờ bao, dài khoảng 150 - 200m, chiều rộng trên dưới 100m. Khu vực chính là dãy khán đài có mái che, nơi dành cho các vị chức sắc, sư sãi, ban tổ chức, và các giám khảo chấm điểm.

Mỗi lượt đấu, chỉ có 2 đội gồm 2 cặp bò vào đường đua, nơi diễn ra những màn rượt đuổi, so kè căng thẳng; còn khán giả, bà con đi hội đứng ngồi, tụ tập xung quanh hào hứng cổ vũ. Đặc biệt phía 2 đầu đường đua và bên trong sân là nơi dành cho Phóng viên và Nhiếp ảnh gia tác nghiệp, còn các tổ trọng tài đứng rải rác dọc theo đường đua.

Theo ban tổ chức lễ hội (BTC), Lễ khai mạc vào ngày 21/9/2014, tại vòng đấu loại đã thu hút 60 cặp bò, thi đấu từng đôi theo phương thức loại trực tiếp. Năm nay ngoài các đội đến từ các huyện Tịnh Biên, Châu Thành, Châu Phú, Thoại Sơn (An Giang); Kiên Lương, Hòn Đất (Kiên Giang) và một số tỉnh lân cận, nơi đồng bào Khmer sinh sống, BTC còn mời các đội đua từ huyện Kirivong (tỉnh Takeo, Campuchia) sang tham dự. Kết thúc Vòng loại sẽ chọn ra 20 cặp xuất sắc vào dự giải Đua bò Bày Núi – An Giang 2014 dự kiến tổ chức vào ngày 22/12/2014 tới đây.

Tranh tài quyết liệt

Từ sớm tinh mơ, khi màn sương còn vương vấn, la đà trên đầu ngọn cỏ thì các đội đã tập trung đông đủ. Xung quanh trường đua bà con lũ lượt đứng ngồi nhằm tìm cho mình vị trí tốt nhất chuẩn bị theo dõi các cuộc tranh tài quyết liệt. Ngay cả trên những cành cây gần đấy, thấp thoáng các em nhỏ đang đong đưa xí chỗ, í ới gọi nhau.

Luật đua khá rõ ràng, để giành chiến thắng cặp bò sau phải đuổi kịp và đạp vào bừa của đôi bò trước, hoặc “bươn” lên trước về đích. Nếu vừa xuất phát mà bò chạy dạt ra ngoài đường đua, hoặc không tuân theo điều khiển của “tài xế” thì cặp bò kia vẫn phải thực hiện hết vòng đấu và nài còn đứng vững trên dàn bừa về tới đích thì mới thắng cuộc. Phân định rõ ràng là thế nhưng thỉnh thoảng vẫn có những cuộc cãi vã nhỏ vì việc thắng thua chỉ trong gang tấc.

Càng về trưa, không khí trường đua càng nóng, hầm hập vì nắng lẫn ầm ĩ tiếng reo hò cổ vũ rân trời đất. Tiếng loa phóng thanh trên các ngọn thốt nốt treo rải rác quanh sân vẫn ong óng dóng tên từng cặp đôi bò tiếp tục vào vòng trong, khích lệ tinh thần cho các đội đang chuẩn bị vào cuộc thêm phấn chấn.

Xế chiều, vòng Chung kết vừa xong, mọi người vui vẻ ùa ra sân chúc mừng các đội xuất sắc. Chú Tư Kèn hồ hởi khoe: Năm nay “tài xế” Trần Văn Kha xã Lương Phi (huyện Tri Tôn) tui ngon lành nghen, mới đua vòng Loại mà chơi luôn 2 giải, đoạt Vô địch kép ngọt xớt.

Theo nhận xét từ Ban Giám khảo: “Cặp bò đeo số 19 của Kha đoạt ngôi Vô địch với kỹ thuật vượt trội”, BTC đã thống nhất trao cho anh giải “Người điều khiển bò xuất sắc”, xứng đáng đoạt luôn giải Nhất cuộc đua; tiếp theo: Nguyễn Thanh Tùng điều khiển cặp bò mang số đeo 44 - giải Nhì; Nguyễn Thành Tài với cặp bò số 65 - giải Ba; Chau Sóc Ny và cặp bò số 14 - giải Tư. Ngoài ra BTC còn trao 4 giải Khuyến khích cho 4 đôi bò lọt vào vòng Bán kết.

Vòng Loại giải đua bò Bảy Núi 2014 tổ chức tại trường đua chùa Tà Miệt (xã Lương Phi, huyện Tri Tôn) đã chính thức khép lại. Đội giành giải, ngoài niềm vui chiến thắng còn là niềm tự hào của cả phum sóc, thế nên cuộc đua bò hàng năm mang ý nghĩa tinh thần rất lớn cho cả cộng đồng: con trâu, con bò khỏe mạnh sẽ tăng cao năng suất, cho vụ mùa tốt tươi, đem lại ấm no hạnh phúc cho bà con.

Hữu Long