XE TỰ LÁI VÀ NHÀ THÔNG MINH, TỪ GIẤC MƠ ĐẾN HIỆN THỰC!

Trong khi con người vẫn bị ám ảnh bởi các robot giống người thì dạng hữu hình chỉ là một phần của thế giới trí thông minh nhân tạo (Artificial Intelligence-AI). Hai dạng “AI vô hình” khác sẽ tạo ra bước chuyển cơ bản trong cách chúng ta dùng công nghệ để làm cho hoạt động sinh hoạt, đi lại và làm việc được thoải mái hơn. Đó là “AI giúp xe hơi tự lái” và “AI biến ngôi nhà bình thường thành thông minh”

Lexus RX 450h

Xe hơi tự lái

Xe hơi tự lái giúp con người thảnh thơi trong vai hành khách, giảm thiểu căng thẳng vì tập trung và cũng an toàn hơn. “Dù xe tự lái mới ở giai đoạn thử nghiệm nhưng tôi tin là nó sẽ sớm được bán ra thị trường – chuyên viên AI Lindsay nói – Khi đó bạn có thể vừa trang điểm, vừa nhắn tin mà không sợ tông vào xe khác”. Nhưng với Nikolas Janin, kỹ thuật gia đội xe tự lái Lexus RX 450h thử nghiệm của Google thì chưa. Vì thử nghiệm với chiếc xe tự lái, anh phải tập trung vào việc phân tích và kiểm tra dữ liệu xe thu thập đựơc trên đường từ nhà ở Santa Clara đến trụ sở Google tại Mountain View. “Tuy nhiên, tôi vẫn đỡ căng thẳng rất nhiều do không phải lái và nhấn ga hay sử dụng thắng liên tục trên con đường đông đúc. Tôi cảm thấy thời gian trên đường ngắn hơn” – anh nói. Những chiếc xe tự lái như thế sẽ sớm đi từ phim khoa học giả tưởng vào garage nhà riêng.

Một báo cáo của công ty tư vấn KPMG và Trung tâm nghiên cứu xe hơi (CAR), một tổ chức phi lợi nhuận tại Michigan, Mỹ tiên đoán là xe hơi tự động sẽ được bán và lưu hành trên đường phố từ năm 2019. Hiện mới chỉ có 6 chiếc xe tự lái thử nghiệm của Google, nhưng nhiều công ty sản xuất xe hơi lớn như Ford, Audi, Honda và Toyota cũng đang đầu tư nhiều tiền của vào thế hệ xe hơi AI này. Để có thể tự lái an toàn, xe của Google được trang bị hệ thống phức tạp các máy quyét (scanner), radar, máy bắn laser, công cụ định vị GPS, camera ghi hinh và phần mềm AI. Trước khi để xe lái mình, người lái phải tự lái trên đoạn đường muốn đi để xe lập bản đồ chi tiết các làn đường, tín hiệu giao thông và các vật thể khác. Tất cả các thông tin này sẽ được đưa vào phần mềm AI có trong máy tính của xe. Khi xe chuyển sang chế độ tự động, các trang bị sẽ kiểm tra đường đi và gửi dữ liệu cho máy tính để phần mềm xác định tốc độ phù hợp và bẻ tay lái. Dù là tự động nhưng tài xế vẫn có thể giành quyền lái xe khi thấy thích. Trong gần 2 năm thử nghiệm, đội xe tự lái của Google đã đi được hơn 460.000 km mà không gây ra tai nạn nào. Trong khi chưa biết công chúng có thích loại xe này không, một câu hỏi được qaun tâm là sẽ có lợi lộc gì khi xe tự lái. Các tác giả của báo cáo KPMG đưa ra những cái được như sau: giảm thời gian trên đường, giảm stress, năng suất tăng và ít tai nạn hơn.

Tại Đại hội Thế giới di động (Mobile World Congress) ở Barcelona, Tây Ban Nha vào đầu năm nay, Bill Ford, chủ tịch công ty Ford Motor xem xe tự lái bằng AI là “câu trả lời cho ùn tắc giao thông trong tương lai, giúp tiết kiệm thời gian, năng lượng, tài nguyên…và nhiều cái có lợi khác”.  Trong nghiên cứu mới đây của TS Patcharinee Tientrakool thuộc Đại học Columbia ở New York (Mỹ) thì xe tự lái có thể giúp tăng khả năng của đường xá lên 273% do xe biết cách tự điều chỉnh khoảng cách và trám chỗ. Một thắc mắc là xe tự lái có thể tư duy và phản ứng nhanh như con người khi thấy một trái banh lăn ra đường không? Ngay bây giờ, AI chưa có khả năng này nhưng sẽ sớm có. Đã có các công nghệ mới cho phép chuyển nhanh làn đường theo tín hiệu, tự đưa xe vào bãi đậu đồng thời giảm tốc độ hay thắng lại khi gặp vật cản bất ngờ. Các nhà làm luật cũng quan tâm đến xe tự lái. Ví dụ, đầu năm nay bang Nevada đã trở thành bang đầu tiên tại Mỹ cấp phép cho xe tự lái, trong khi nghị viện California vừa chấp nhận cho thử nghiệm xe tự lái trên các con đường công cộng. Florida cũng đang nghiên cứu cho phép tương tự.

Nhà thông minh

Bước sang một nghiên cứu AI khác, Đại học Washington (WSU) ở Pullman đang thử nghiệm một ngôi nhà sinh viên thông minh giống như ngôi nhà bình thường nhưng có một số bổ sung bất thường. Đó là những bộ cảm biến giúp vận hành tủ lạnh, cửa tủ chén, lò vi sóng. Đèn và nước củng có công cụ tự điều chỉnh riêng. Căn hộ là thử nghiệm của dự án nhà thông minh CASAS Smart Home tại WSU, trong đó AI sẽ giúp cho việc sống trong nhà được thuận tiện hơn và tiết kiệm hơn, nhất là khi nhà có nhiều người ở. Dự án khởi động từ năm 2006 dưới sự điều hành của GS Diane Cook thuộc Khoa kỹ thuật điện và máy tính. Ngôi nhà thông minh có khoảng 40-50 bộ cảm nhận chuyển động và nhiệt nhưng không có camera hay microphone như các dự án tương tự tại Mỹ. Bộ cảm nhận chuyển động cho phép định vị người sống trong nhà. Những thói quen của họ cũng được phần mềm AI lưu giữ. Khi hệ thống đã nắm được thói quen của từng người sống bên trong , giống như giờ uống thuốc hay tập thể dục, nó sẽ nhắc nhở khi không thấy hoạt động này xảy ra.

Nhà thông minh

“Nói chung, hệ thống AI trong nhà biết phân biệt giữa người này và người khác để làm tốt vai trò quản gia của nó” – Cook nói. Nhưng mục tiêu chính của nhà thông minh do WSU thực hiện là để phục vụ cho thế hệ già sinh ngay sau Thế chiến II ngày càng đông đảo. “Chúng tôi muốn tạo điều kiện cho họ sống độc lập, không quá lệ thuộc vào thân nhân và trở thành gánh nặng cho người khác” - Cook nói. Nhà thông minh sẽ theo dõi và phát hiện sớm các chuyền động bất thường của người già sống trong nhà để báo động sớm cho trung tâm y tế nối mạng với ngôi nhà. Từ ngôi nhà thông minh sẽ mở rộng ra cả thành phố thông minh nếu chúng ta nhìn vào một khu đô thị như thế đang được xây dựng bên ngoài thủ đô Seoul của Hàn Quốc.

Theo dự trù, khi hoàn tất vào năm 2017, khu đô thị Songdo (tên đầy đủ Songdo International Business District) 60.000 dân sẽ dùng rất nhiều bộ cảm nhận để điều chỉnh mọi thứ, từ sử dụng năng lượng, nước sạch đến rác thải và cả điều phối giao thông. Songdo có tham vọng trở thành thành phố xanh và thông minh nhất thế giới. Đây cũng là dự án bất động sản do tư nhân đầu tư tốn kém nhất thế giới với kinh phí hơn 35 tỉ USD. Mục tiêu của chính phủ HQ khi xây dựng Songdo là dùng nó như thỏi nam châm để thu hút đầu tư nước ngoài. Nhà phát triển địa ốc Mỹ Stan Gale được thuê xây dựng khu đô thị lớn cỡ trung tâm thành phố Boston trên một hòn đảo nhân tạo nối với phi cảng Seoul bằng chiếc cầu dài 18 km. Khi hoàn thành, Songdo sẽ giống một Manhattan thu nhỏ nằm ngoài khơi với một Công viên Trung tâm.

Thành phố Songdo – Hàn Quốc