Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam được thế giới vinh danh

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam không chỉ làm phong phú thêm nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam, mà còn góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ văn hóa thế giới.

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính khẳng định tại Lễ đón nhận bằng UNESCO ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại diễn ra vào tối 19/3/2025, tại KDL Quốc gia Núi Sam, TP Châu Đốc - An Giang.

Miếu Bà Chúa Xứ nằm trong quần thể Khu di tích và danh thắng núi Sam được tỉnh An Giang xây dựng hồ sơ nâng từ di tích quốc gia lên di tích quốc gia đặc biệt.

Hơn 2 thế kỷ trước, miếu Chúa Xứ Thánh Mẫu rất thô sơ, do một Thủ Từ hằng ngày hương khói; hàng năm, các hương chức trong làng đảm nhiệm việc cúng lễ.

Lễ hội Vía Chúa Xứ Thánh Mẫu được tổ chức hàng năm từ ngày 23 đến ngày 27/4 âm lịch, thu hút hàng vạn lượt du khách gần xa rộn ràng về trẩy hội.

Hơn 200 năm qua, tín ngưỡng thờ Bà Chúa Xứ, mà đỉnh cao là Lễ hội Vía Bà Xứ núi Sam, hồn thiêng của đất phương Nam đã trở thành điểm tựa tinh thần của hàng triệu người dân, không chỉ ở Nam Bộ, mà còn lan tỏa đến nhiều vùng miền trong cả nước. 

Bá tánh thập phương dâng cúng lễ vật xếp hàng hàng đoàn trước sau chỉnh tề, nghiêm trang từ chập tối cho đến gần nửa đêm.

Sau nhiều lần trùng tu, miếu Bà ngày càng khang trang, thu hút đông đảo bà con đến chiêm bái và trở thành ngày hội lớn, mang đậm nét văn hóa của cư dân đất phương Nam.

Việc UNESCO công nhận lễ hội là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại là minh chứng cho giá trị đặc sắc của di sản văn hóa truyền thống. Sự kiện này cũng đặt ra trách nhiệm trong việc giữ gìn và phát huy giá trị của Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam.

Hoành tráng tiết mục sân khấu tái hiện nghi thức truyền thống rước lễ, cung nghinh tượng Bà Chúa xứ Núi Sam.

Bí thư Tỉnh ủy An Giang Lê Hồng Quang đánh trống khai hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam năm 2025.

Lãnh đạo tỉnh An Giang nhận Bằng của UNESCO ghi danh “Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam” là di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương trao Bằng ghi danh của UNESCO cho lãnh đạo tỉnh An Giang.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính cho rằng, đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng nhằm tôn vinh, tuyên truyền di sản Lễ hội Vía Bà Chúa xứ núi Sam tỉnh An Giang. Đồng thời, quảng bá các giá trị di sản văn hóa truyền thống của tỉnh An Giang đến cộng đồng trong và ngoài nước…

Chính quyền và nhân dân chung tay phát huy hơn nữa để đưa di sản trở thành sức mạnh nội sinh quan trọng, góp phần thúc đẩy sự thịnh vượng và văn minh của đất nước, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính cũng đề nghị Đảng bộ, chính quyền, các dân tộc tỉnh An Giang cùng bộ, ngành liên tiếp tục quan tâm, chung tay gìn giữ và phát huy không gian văn hóa của di sản theo hướng bảo đảm sự hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, giữ gìn cảnh quan linh thiêng của Núi Sam; tiếp tục gìn giữ nghi lễ truyền thống, bảo đảm các nghi thức được thực hiện bài bản, trang nghiêm, để các thế hệ sau cảm nhận được hồn cốt thiêng liêng của Lễ hội.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là Di sản văn hóa phi vật thể thứ 16 của Việt Nam - Di sản văn hóa phi vật thể thứ 2 của khu vực Nam Bộ cùng với Nghệ thuật Đờn ca tài tử được UNESCO ghi danh.

Ông Jonathan Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam trao Bằng chứng nhận của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam vào Danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại cho lãnh đạo Bộ VHTT&DL.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội tâm linh lớn nhất vùng ĐBSCL, hàng năm tỉnh An Giang đón hơn 4 triệu lượt khách đến tham quan, vui chơi tại lễ hội Vía Bà.

Lễ hội được tổ chức hằng năm kéo dài từ tháng Giêng cho đến tháng 4 âm lịch, phần chính lễ bắt đầu từ ngày 22 đến 27 tháng 4 âm lịch. Dịp này, hàng ngàn du khách từ các nơi rồng rắn trẩy hội, cùng nhau lên đỉnh núi Sam và Miếu Bà Chúa Xứ chiêm bái Lễ phục dựng rước tượng Bà Chúa Xứ từ núi Sam xuống đỉnh núi.

Gồm các nghi thức tâm linh kết hợp cùng diễn xướng văn hóa nghệ thuật. Từ lâu nay, người dân một số tỉnh, thành phố xem Bà Chúa Xứ núi Sam là vị thánh Mẫu trong tín ngưỡng thờ nữ thần, luôn che chở, phù trợ cho dân chúng.

Lễ hội là sự giao thoa kết hợp văn hóa nghệ thuật, tập tục, đời sống phong phú của cộng đồng Kinh, Khmer, Chăm, Hoa ở thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang nói riêng cũng như bà on cư dân vùng Đồng bằng Nam Bộ.