Giỡn với màu sắc
Chia sẻ
Sáng tạo là gì? Là chính anh khám phá những bí ẩn trong chính con người anh. “Tâm này cũng ở lòng này mà ra”. Tôi ngờ rằng bất cứ ai cũng có một năng khiếu về nghệ thuật nào đó, nếu họ có thời gian “nuôi dưỡng” hạt giống nghệ thuật trong tâm hồn mình và biết cách “đánh thức” nó. Tôi đến với hội họa cũng thế. Hạt giống hội họa, tôi đã gieo trong tâm hồn mình từ muôn kiếp trước. Đọc lại những bài thơ trong tập Tôi vẽ mặt tôi (1996)...
Sáng tạo là gì? Là chính anh khám phá những bí ẩn trong chính con người anh. “Tâm này cũng ở lòng này mà ra”. Tôi ngờ rằng bất cứ ai cũng có một năng khiếu về nghệ thuật nào đó, nếu họ có thời gian “nuôi dưỡng” hạt giống nghệ thuật trong tâm hồn mình và biết cách “đánh thức” nó
Tôi đến với hội họa cũng thế. Hạt giống hội họa, tôi đã gieo trong tâm hồn mình từ muôn kiếp trước. Đọc lại những bài thơ trong tập Tôi vẽ mặt tôi (1996), tôi bất ngờ nhận ra đã từ lâu lắm rồi, đã có những sắc màu ẩn hiện trong đó. Ẩn hiện không cố tình, như một lẽ tự nhiên không thể nào khác: “Bằng chất liệu bụi bặm, khói xe và son phấn/ tôi vẽ mặt tôi trên chiếc gương soi…” (Tôi vẽ mặt tôi). Cũng có thể đó là một khát vọng không cùng của một tình yêu không đạt đến: “tôi buồn quá/ cúi xuống vẽ trên từng chiếc lá/ chân dung nàng/ nụ cười chiều nay méo xệch/môi son màu tím bóng hoàng hôn (Chân dung nàng)...
Do công việc làm báo nên gần đây tôi có quen với họa sĩ Suối Hoa, chị vẽ minh họa cho truyện ngắn của báo Phụ nữ TP.HCM. Trong những lần trò chuyện, chúng tôi chỉ nói chuyện về hội họa. Hơn cả thế, tôi được tận mắt nhìn những bứác tranh của chị tại xưởng vẽ. Sắc màu lung linh như ánh sáng. Như cõi mơ. Như cõi thật trong trần gian đầy bụi bặm này. Và nó đã hấp dẫn tôi. Thế giới ấy đã choáng ngợp lấy hồn tôi. Không còn cách nào khác, tôi đã ngồi xuống và vẽ. Lần đầu tiên vẽ, tâm trạng như thế nào nhỉ? Thú thật, đó là cảm giác của một người sắp lao xuống biển, nhưng lại không biết bơi. Bàng hoàng. Run rẩy. Thậm chí muốn bỏ cuộc. “Vẽ gì đi tôi ơi/ biết vẽ gì khi tâm hồn trống rỗng”. Ma lực của khung vải trắng toát là nó đủ sức khiến cho ta phải chùn tay, phải đắn đo, phải thận trọng. Nhưng rồi, như một sự tự ý thức, tôi phải tự “khuyên nhủ”, “động viên” chính tôi: “Quốc à! Vẽ đi, vẽ chơi thôi mà. Đừng ngại”. Phải vượt qua cái cảm giác ấy.
Tôi vượt qua bằng sự ngốc nghếch, bằng bản lĩnh của một đứa trẻ tập đi. Của người mù đi trong đêm tối. Khi nhìn một đứa trẻ tập đi trên đường xa vạn dặm, tôi tin không ai dè bỉu nó. Mà dù có dè bỉu hoặc vỗ tay thì cũng không là gì, khi nó đã quyết đi. Với người mù đi với bóng đêm thăm thẳm hoặc với bình minh vừa đến thì điều đó chẳng có ý nghĩa gì. Hắn cứ đi và tôi cứ vẽ. Tôi vẽ lại ký ức của chính mình mà hai mươi năm trước đã hiện hữu trong thơ tôi: “Vẽ giấc ngủ em theo đường cá lội/Cá rong rêu siêu thoát cõi địa đàng/ Anh không thấy gì - chỉ ngoài bóng tối/ Con cá bơi rực rỡ cái đuôi vàng” (Nghĩ về hội họa). Tôi không xác lập một khuynh hướng nào cả. Với một người mù, khi đi, họ đi theo sự chỉ bảo của linh cảm. Nếu đi theo thói quen chỉ là sự tập đi. Tôi vẽ theo sự chỉ bảo của cái “gu” thẩm mỹ mà tôi đang có. Nhờ thế, tôi tin rằng, tôi tạo cho tôi một phong cách. Có thể người ta sẽ thích hoặc không. Nhưng điều đó cũng bình thường trong sáng tạo. Thậm chí khi anh vẽ A, nhưng người ta lại nghĩ đến B thì cũng là lẽ tự nhiên. Đừng bận lòng.
Tôi thường vẽ chân dung. Từng đường nét trên gương mặt không chỉ là những đường nét cụ thể mà nó còn phản ánh một tâm trạng. Tôi thường vẽ hoa. Bởi mỗi bông hoa là một số phận người. Tôi thường vẽ phụ nữ khỏa thân. Bởi, phụ nữ - nghĩ cho cùng cũng hình ảnh những bông hoa, những chân dung tiêu biểu nhất cho một kiếp người. Với tôi, đó là những ám ảnh không cùng trong đời sống. Mà đời sống này đáng yêu quá, vậy tại sao ta không tái hiện lại niềm vui ấy bằng những sắc màu bi thảm nhất?
Có nhiều người hỏi một câu rất “nghiêm túc”, đại loại, anh tự đánh giá tranh mình? Sẽ phát triển sự nghiệp hội hoạ song hành với sự nghiệp thi ca? Nghe khiếp quá! Thật ra, tôi không biết. Tôi thích vẽ thì vẽ, lúc nào thích làm thơ thì làm. Chẳng ai bắt buộc cả. Mà trong sự đánh đu với trò chơi sáng tạo, có người được và cũng có người chẳng được gì. Nói như thế cũng chưa đúng. Với tôi, ai chơi cũng là “được”. Miễn chơi là chơi, chơi như một sự tự thân - chứ không phải chuẩn bị để rồi chơi hoặc bắt chước chơi như kẻ khác.
Vẽ trong sự nhọc nhằn. Vẽ trong sự hoan lạc. Như nhảy xuống biển để đến với một bến bờ mới. Cũng có thể sẽ đến. Cũng có thể quay lui. Bỏ cuộc nửa chừng. Điều đó không quan trọng. Được thỏa mãn sự sáng tạo, cảm hứng của chính mình là số phận của người mang cây thập tự giá của nghệ thuật đi qua cõi trần gian này…
L.M.Q
