Giữa đại ngàn Ngọc Linh hùng vĩ, cánh đồng ruộng bậc thang trải dài ở xã Măng Ri (Quảng Ngãi) ví như bức tranh thiên nhiên kiệt tác - di sản văn hóa lúa nước độc đáo của đồng bào Xê đăng nơi đây.
Từng tầng sườn núi, trập trùng như sóng vàng vào mùa lúa chín, tạo nên bức tranh phong cảnh vừa thơ mộng vừa tráng lệ. Đây không chỉ là không gian canh tác lâu đời của đồng bào Xê Đăng mà còn là di sản văn hóa nông nghiệp độc đáo, lưu giữ tri thức, kinh nghiệm và tâm hồn của người miền sơn cước.
Ngày nay, những cánh đồng ruộng bậc thang Măng Ri đang trở thành điểm đến hấp dẫn du khách về đây chiêm ngưỡng vẻ đẹp lao động, văn hóa và thiên nhiên giao hòa bên dãy núi Ngọc Linh.
Khi những tia nắng đầu thu nhẹ nhàng buông xuống núi rừng, xã Măng Ri khoác lên mình tấm thảm vàng rực rỡ của mùa lúa chín. Giữa không gian hùng vĩ của dãy Ngọc Linh – “nóc nhà miền Trung” – những thửa ruộng bậc thang uốn lượn quanh sườn núi, tầng tầng lớp lớp như bức tranh thủy mặc sống động làm say lòng du khách.
Nhìn từ trên cao, cánh đồng Măng Ri hiện lên như dải lụa vàng mềm mại vắt ngang triền núi. Gió thu nhẹ lay, từng bông lúa cúi đầu trĩu hạt, tỏa hương thơm ngan ngát hòa quyện cùng làn sương mỏng bảng lảng trên thung lũng.
Xa xa, những nếp nhà sàn của đồng bào Xê Đăng ẩn hiện giữa màu lúa chín, khói lam chiều tỏa lên từ bếp nhỏ tạo nên khung cảnh yên bình hiếm nơi nào có được. Di sản ruộng bậc thang nơi đây ví như bản tình ca mùa vàng – nơi con người hòa cùng thiên nhiên trong niềm vui no ấm.
Dưới chân dãy Ngọc Linh mờ sương, Măng Ri không chỉ là vùng đất gắn với di sản ruộng bậc thang độc đáo mà còn là điểm đến đầy hấp dẫn với du khách yêu thiên nhiên, thích khám phá văn hóa bản địa. Mỗi mùa lúa chín, nơi đây lại thu hút nhiều người đến chiêm ngưỡng, chụp ảnh lưu niệm, hòa mình vào lễ hội mừng mùa lúa mới trong thanh âm cồng chiêng vang vọng thanh âm của đại ngàn của đồng bào Xê đăng, để rồi cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp trù phú nơi miền sơn cước.
Đây không chỉ là thời khắc thiên nhiên ban tặng vẻ đẹp quyến rũ, mà còn là lúc bản sắc văn hóa của đồng bào Xê Đăng được thể hiện đậm nét, hòa quyện cùng sắc vàng mùa gặt, tạo nên bức tranh văn hóa – sinh thái sống động nơi đại ngàn.
Mùa lúa chín ở Măng Ri bắt đầu từ khoảng cuối tháng 9 đến đầu tháng 10, khi sương núi còn giăng mờ trên mái nhà sàn, tiếng chiêng, tiếng trống vang vọng khắp buôn làng. Đồng bào Xê Đăng xem mùa gặt là thời điểm thiêng liêng, gắn với nghi lễ mừng cơm mới – một nét văn hóa truyền thống thể hiện lòng biết ơn đất trời và cầu mong mùa màng bội thu. Trong tiếng chiêng ngân vang, bà con mặc trang phục thổ cẩm rực rỡ, cùng nhảy múa, hát dân ca, thưởng rượu cần bên bếp lửa hồng – tất cả tạo nên không gian văn hóa đậm tình người, đượm sắc núi rừng.
Những ngôi nhà sàn nép mình bên sườn núi, bên dưới là ruộng bậc thang chảy tràn sắc vàng, phía xa là đỉnh Ngọc Linh sừng sững giữa mây trời. Từng thửa ruộng bậc thang, từng hạt lúa đều hàm chứa tinh thần lao động cần cù và niềm tự hào văn hóa của cộng đồng nơi đây.
Đặc biệt, vào mùa lúa chín, du khách đến Măng Ri còn được chiêm ngưỡng những làng nghề truyền thống như: Dệt thổ cẩm, đan gùi, chế tác nhạc cụ tre nứa… Mỗi sản phẩm đều mang trong mình linh hồn của núi rừng, phản ánh tinh tế bản sắc văn hóa bản địa. Cùng với đó, các món ẩm thực dân dã như: Gà nướng cơm lam, muối é, rượu cần... khiến chuyến trải nghiệm thêm trọn vẹn, ấm áp tình người vùng cao.
Giữa sắc vàng óng ả trải dài bất tận, Măng Ri như một bức tranh tuyệt mỹ hòa quyện giữa những cánh rừng nguyên sinh và bản làng mộc mạc, bình dị Mùa lúa chín Măng Ri không chỉ mang lại no ấm cho bản làng đồng bào Xê đămg nơi đây mà còn thắp sáng niềm tin, niềm tự hào về vùng đất đang vươn mình phát triển, bảo tồn bản sắc văn hóa lúa nước độc đáo bên dãy Ngọc Linh hoang sơ, hùng vĩ.
