CHUYỆN PHIẾM VỀ NHÀ THƠ TRẦN ĐĂNG KHOA

Chia sẻ

Chia sẻ zalo Chia sẻ zalo Chia sẻ zalo Chia sẻ zalo

Thỉnh thoảng tôi mới có dịp gặp Nhà thơ Trần Đăng Khoa, nhưng nghe và đọc về anh thì nhiều. Có người bảo anh là tài sản lớn của đất nước, có người bảo anh là Vua …cuội, có người lại bảo nói theo dân gian thì anh chính là Trạng, mấy trăm năm dân Việt  mới có được một người, có bác đùa chê anh suốt đời chỉ mặc được áo quần Bộ đội (anh mà mặc Com lê ca vát thì…không nhìn được!)...

CHUYỆN PHIẾM VỀ NHÀ THƠ TRẦN ĐĂNG KHOA - 1

CHUYỆN PHIẾM VỀ NHÀ THƠ TRẦN ĐĂNG KHOA - 2

 Còn tôi thì chỉ xin kể lại những gì tôi trực tiếp biết về anh.

 Một hôm, nhân đến sớm trước một cuộc họp, chúng tôi ngồi tán dóc. Trần Đăng Khoa nheo mắt nhìn khắp lượt rồi chỉ vào Nhà văn Nguyễn Trí Huân:

_Trong các Bác ngồi đây, tôi cam đoan chỉ có Bác Huân là thọ nhất, chí ít cũng phải ngoài 90!

Nhà văn Nguyễn Trí Huân cười:

-Tôi đang bao nhiêu bệnh trong người đây Ông có biết không?

Tôi đế thêm:

-Hồi mấy Chị vào Huế, thấy em Trinh Bảo - Phó Tổng Biên tập báo Văn Nghệ cứ hái lá gì trong vườn của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, nói là về đưa anh Huân - Tổng Biên tập sắc uống chữa bệnh mà Khoa.

Khoa nói như đinh đóng cột:

- Chị Nhàn nhớ hồi ở Nga không? Dạo đó chị Quỳnh cứ mắng em xơi xơi, bây giờ thì sao nào? Chị kể đi…

Tôi ngớ ra: Ừ nhỉ, các Bác biết không, dạo đó bọn mình sang học ngắn hạn ở Học viện Gorky còn Khoa thì học 5, 6 năm cơ. Buổi tối cả bọn hay kéo sang phòng Khoa chơi. Có hôm nó nhìn mọi người rồi phán: “Chị Ngọc Tú chuẩn bị khao to đi, chuyến này về,  Đại hội tới của Hội ta, Chị sẽ vào Ban Chấp hành đó!’’. Ngọc Tú cười: “Thế nếu không phải thì Khoa khao nhé” Khoa: Ok!

Nói rồi Khoa quay sang Xuân Quỳnh:

- Em nói Chị Quỳnh đừng giận, số Chị cuối đời hơi vất vả, mà có khi còn bất đắc kỳ tử nữa ấy. Chị phải thật cẩn thận vào.

 Quỳnh có vẻ cáu:

- Mày có cái miệng độc thế hả? Có im ngay đi không?

Còn tất cả mọi người đều kêu Khoa nói gở, vội lảng sang chuyện khác. Khoa gãi đầu:

- Em chỉ buột miệng thôi. Chị Quỳnh đừng giận mà!

Sau đó, Đại hội Nhà văn năm 1989 thì phải, đúng là Ngọc Tú  được bầu vào Ban Chấp hành Hội nhà Văn Việt Nam, còn trước nữa, năm 1988, thì Xuân Quỳnh mất đột ngột trong một tai nạn giao thông như chúng ta đã biết.

Mọi người ngồi với Khoa và Nguyễn Trí Huân hôm đó đều rất ngạc nhiên:

- Bà Nhàn kể thật đấy chứ? Thế thì Khoa phải phán cho cả bọn xem sao nào.

Lúc này thì Khoa lại lắc đầu:

- Ấy, em cứ buột miệng thế thôi, chứ bắt em thì em lại chịu!

Đúng là “Trạng” Trần Đăng Khoa!

Năm 1987, tôi cùng 14  “Nhà văn trẻ”(dưới 45 tuổi) được sang học khóa Cao học ngắn hạn tại Học viện Gorky (Liên Xô cũ). Đến nơi, tất cả được ở chung một “ốp” ( nhà tập thể) với Nhà thơ Trần Đăng Khoa đang theo học khóa Đại học 5 năm tại Học viện nổi tiếng này. Tuy đã đến Liên Xô lần này là lần thứ hai (Lần đầu, tôi được dự khóa họp của các Nhà văn trẻ khối Xã hội Chủ nghĩa năm 1977, cũng  ở Matxcơva), nhưng tôi vẫn không thể quen được cái lạnh khủng khiếp của mùa Đông Nga, lại càng không quen với đường xá, nhà cửa chỗ nào cũng băng tuyết trắng xóa. Là “ma cũ’’đã ở hai năm, nhưng Nhà thơ Trần Đăng Khoa không hề “bắt nạt ma mới” là chúng tôi, mà ngược lại, còn rất nhiệt tình giúp đỡ.

CHUYỆN PHIẾM VỀ NHÀ THƠ TRẦN ĐĂNG KHOA - 3

Trước tiên, phải món dưa cải muối của anh. Có đi nước ngoài, nhất là xứ lạnh, mới biết Việt Nam mình là đất nước thần tiên. Ôi, sao mà nhớ những phiên chợ với bạt ngàn màu đỏ cà chua, màu vàng đậu đũa, màu xanh của đủ loại rau… Và nhớ làm sao “bát canh rau muống, quả cà dầm tương”… Bởi vì ở Nga, tất cả đều đóng băng trong tủ đá. Mua một tảng thịt lợn hoặc một con gà, trước khi đi học chúng tôi phải để dưới vòi nước xả, may ra lúc về, băng đóng quanh tảng thịt mới tan. Ở được hai, ba ngày đứa nào cũng thèm rau tươi kinh khủng. Và Trần Đăng Khoa, không biết kiếm ở đâu ra, đã bê sang phòng ba phụ nữ (gồm Nhà thơ Xuân Quỳnh, Nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Tú và tôi) một bát dưa cải tươi muối xổi. Mắt cả ba chị em sáng lên, hỏi cho bằng được Khoa làm thế nào để có bắp cải tươi, làm sao để có thể muối dưa quá ngon như vậy. Nhà thơ bí mật lắc đầu:

- Các bà Chị cứ ăn đi, em sẵn sàng phục vụ mà!

Thực ra, bữa nào chúng tôi cũng muốn sang phòng Khoa xin dưa, song lại ngại. chắc chắn, Khoa phải đi một chợ rất xa, có thể tận ngoại thành, nơi có rau trồng trong nhà kính, mới kiếm được rau tươi. Ai lại cứ xin Khoa mãi! Biết thế, anh chàng thỉnh thoảng ngó sang cười:

- Lại dưa chua nhé. Các bà Chị đã ngán chưa?

Và chúng tôi nhìn nhau, mắt sáng lên đầy vẻ hàm ơn. Khoa còn giúp chúng tôi nhiều việc như đưa đi mua dây mai-so, bàn chải…rồi gọi người thay giúp vỏ gối vỏ chăn, gọi giúp taxi và nói họ đưa bọn tôi đi đâu, phải trả bao nhiêu tiền…vv…

Nhưng việc quan trọng nhất Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã giúp mà tôi sẽ không bao giờ quên, là dẫn tôi trong băng giá, đi xe điện ngầm rồi đi bộ đến Sứ quán Việt Nam ở Mátxcơva. Tháng 12 Nga có lẽ là tháng lạnh ghê gớm nhất. Ra khỏi xe điện ngầm, hai chị em (Khoa kém tôi khoảng 15 tuổi) chạy lúp xúp cho khỏi lạnh. Người đi đường cũng như chúng tôi, đều lù lù như voi, bởi nào ủng, nào mũ lông, áo lông, khăn quấn cổ, găng tay, khẩu trang…chẳng còn ai khác ai mấy tý!

Qua cổng Đại sứ quán, Khoa dẫn tôi đến một hành lang vắng ngắt, gõ cửa một căn phòng rồi ghé tai tôi, nói nhỏ:

- Chị cứ mặc em. Bà Tham tán này có lẽ biết em đây.

- Mời vào.

Một giọng ngọt ngào nhưng có vẻ uy quyền cất lên. Khoa khẽ mở cửa, kéo tay tôi vào đứng trước bàn một phụ nữ đẹp. Chị ngẩng lên nhìn hai đứa tôi, chưa ai kịp cởi mũ cởi găng tay nên vẫn như hai cái nấm. Chị thở dài, lắc đầu:

- Khổ quá. Đã nói mãi với các đơn vị rồi mà họ không phổ biến để các em lặn lội lên đây. Lại xin đăng ký kết hôn phải không? Thôi về đi, thứ Tư cơ mà. Hôm nay mới thứ Hai, đến khổ!

Khoa ra hiệu cho tôi im lặng, rồi từ tốn cởi mũ, cởi găng tay, cười rất tươi:

- Thưa chị, tôi là Trần Đăng Khoa, còn đây là…

Chi ngạc nhiên đứng lên, mừng rỡ:

- Ô, Nhà thơ Trần Đăng Khoa. Mời ngồi mời ngồi…

Hôm ấy, sau khi nghe Khoa trình bày, tôi đã được chị cấp ngay Thị thực để sang Bungari thăm người thân vào dịp nghỉ cuối khóa học của chúng tôi.

(Nếu không phải là Khoa dẫn tôi đi thì chắc là tôi sẽ phải lên Đại sứ quán hai, ba lần nữa mới có thể xong được thủ tục rắc rối này, mà đường thì xa ơi là xa, lạnh ơi là lạnh!)

Sự giúp đỡ tận tình của Nhà thơ với tôi. Khí trời như dao cắt ở Matxcơva. Cái nắm tay vui sướng của hai chị em khi ra khỏi Đại sứ quán và lời Khoa nói trêu tôi:

- Phen này có tên chết. Em sẽ phôn sang cho thằng bạn chị ở Bun. Nó sẽ cáu điên và không đi đón. Thế là tha hồ lang thang. Đố tìm được đứa nào để mà đi đăng ký kết hôn nữa đấy!

Ôi tất cả thật tuyệt vời. Và chắc chắn Nhà thơ vô tư của chúng ta không nghĩ là tôi còn nhớ, còn biết ơn anh mãi…

* * *

Sau chuyến đi học ở Matxcova khoảng 20 năm, tôi và Khoa hầu như chẳng khi nào có dịp gặp nhau ngoài các cuộc họp, mà ở chỗ đông người, tôi cũng không có điều kiện để chuyện trò gì, vì nổi tiếng như Trần Đăng Khoa thì ở đâu cũng có rất đông người hâm mộ. Mãi đến một ngày mà tôi hồi hộp nhất, vì biết là ngày cuối cùng của cuộc họp xét Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh mà tôi có tên trong danh sách bình chọn, nhưng lại ngại, không biết nên hỏi ai bây giờ? Thì buổi tối, bất ngờ Trần Đăng Khoa (một thành viên của Ban Bình xét giải thưởng) gọi điện thoại cho tôi, giọng rất tếu:

- Bà chị ơi, bà có hy vọng được treo lên cây rồi!

Ngay lúc ấy, tôi định đùa lại:

- Khoa ơi, chị đã được treo lên cây ở xóm liều từ lâu rồi cơ!

(Tôi hiểu là Khoa muốn đùa rằng các vị được giải thưởng này biết đâu, sau khi chết, có thể sẽ được đặt tên đường phố, tên sẽ treo trên cây chăng?- Mà tên của tôi - Thanh Nhàn – thì xóm Liều - Hà Nội đã mang từ lâu rồi, bởi nó chỉ là một cái tên như mọi cái tên bình thường khác!)

Nhưng rồi tôi im lặng. Khoa đã rất đúng lúc biết tôi cần điều gì và thông báo rất kịp thời, khiến tôi cảm động không nói nổi một lời cảm ơn. Nhà thơ “thần đồng” mà tôi ngưỡng mộ từ khi chưa được gặp và chẳng có quan hệ gì thân thiết, nhưng đã để lại ấn tượng về sự giúp đỡ và quan tâm rất cụ thể, rất chi tiết và vô cùng đúng lúc mà có khi những người thân của tôi còn không để ý. Nhà thơ thật tinh tế, sâu sắc và … đã để tôi cảm động biết bao.

Trần Đăng Khoa… cuội, hay Trần Đăng Khoa nghiêm túc và chu đáo? Có lẽ là …cả hai! Bởi vì thực thì anh cũng rất tếu và hay đùa, một điều mà tôi nghĩ là chỉ những người thông minh và không coi cái gì là quan trọng quá mới có thể làm được.

                                                               Nhà thơ  PHAN THỊ THANH NHÀN

Chia sẻ

Chia sẻ zalo Chia sẻ zalo Chia sẻ zalo Chia sẻ zalo

CLIP HOT