Sắp xếp khu phố, ấp tại TP.HCM: Tên gọi mới cần dựa trên bản sắc địa phương

Sau quá trình rà soát và sắp xếp lại tổ chức hành chính cấp phường, xã, thị trấn tại TP.HCM, bộ máy chính quyền đã được tinh gọn, nhân sự được sắp xếp hợp lý, góp phần xây dựng tổ chức chính quyền dưới cấp phường, xã, thị trấn ngày càng sát dân, gần dân.

TP.HCM sắp xếp lại khu phố, ấp

Mô hình tổ chức hai cấp (khu phố, ấp và tổ dân phố, tổ nhân dân) gặp phải nhiều hạn chế trong thời gian qua. Quy mô dân cư không đồng đều, đặc biệt là ở những địa phương có diện tích rộng. Hoạt động của các cơ quan chính trị - xã hội và cộng đồng dân cư không luôn đồng bộ. Công tác phối hợp và phân công nhiệm vụ còn thiếu cụ thể, rõ ràng.

Người dân tại hẻm 80 Cao Thắng, Phường 4, Quận 3 tạo nhiều mảng xanh cho khu dân cư - Ảnh: VGP/Nguyễn Trần

Trên phạm vi cả nước, chỉ còn TP. duy trì dưới phường, xã, thị trấn hai mô hình: khu phố, ấp; tổ dân phố, tổ nhân dân. Do đó, việc sắp xếp tổ chức khu phố, ấp dưới phường, xã, thị trấn là đúng quy định pháp luật.

Mô hình tổ chức hai cấp tại TP.HCM hiện bao gồm khu phố, ấp (với 1.604 khu phố và 404 ấp) và tổ dân phố, tổ nhân dân (gồm 19.574 tổ dân phố và 5.795 tổ nhân dân), phân bố trên 249 phường, 58 xã và 5 thị trấn. 

Sắp xếp khu phố, ấp cần được thực hiện để gần dân, trực tiếp truyền tải chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời bảo đảm tính tự quản của cộng đồng dân cư. Đối với cán bộ và nhân viên, cần có điều kiện và chế độ tương xứng. Việc phối hợp với lực lượng Công an, Quân sự cũng cần được điều chỉnh rõ ràng.

Kết quả sắp xếp khu phố, ấp tại Thành phố Thủ Đức và các địa phương khác đã tuân thủ chỉ đạo từ các cấp uỷ, ủy ban nhân dân, tạo nên sự đồng thuận và ủng hộ từ cộng đồng và cán bộ, đảng viên.

Dựa trên tổng số 25.377 tổ chức (bao gồm 2.008 khu phố, ấp và 25.369 tổ dân phố, tổ nhân dân), cần sắp xếp và thành lập lại 4.861 khu phố, ấp (giảm 20.516 tổ chức). Đồng thời, cần tinh giản số lượng nhân sự không chuyên trách và người trực tiếp tham gia hoạt động từ khoảng 64.309 người xuống còn khoảng 43.749 người (giảm khoảng 20.560 người).

Yêu cầu tên gọi khu phố, ấp mới phải phù hợp với lịch sử

Theo hướng dẫn được quy định tại Điều 2, Khoản 1 và 2 của Thông tư số 04/2012/TT-BNV, ban hành ngày 31 tháng 8 năm 2012 bởi Bộ trưởng Bộ Nội vụ, việc xác định tên gọi cho các khu phố và ấp trở nên quan trọng trong quản lý đô thị hiện nay.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên dự lễ thành lập, chia tách, sáp nhập, đổi tên khu phố, ấp tại phường Hiệp Bình Phước (TP Thủ Đức). Ảnh: VIỆT DŨNG

Cụ thể, quá trình này không chỉ đơn giản là việc chọn lựa tên gọi, mà còn là việc tôn vinh bản sắc và lịch sử địa phương, đồng thời phải phù hợp với bối cảnh đô thị hiện nay và hướng phát triển trong tương lai của các huyện.

Qua đó, việc chọn tên cần đảm bảo không gây ra sự thay đổi đối với tổ chức chính trị - xã hội dưới phường, xã, thị trấn. Đồng thời, cần lưu ý đến việc giữ nguyên các tổ chức và nhân sự của khu phố, ấp gốc khi tiến hành chia tách.

Sau khi đã sắp xếp các khu phố và ấp, việc thiết lập ranh giới rõ ràng và dễ xác định trên sơ đồ, bản vẽ là một bước quan trọng tiếp theo. Quy định quy mô số hộ dân để thiết lập ranh giới cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này, với khu phố cần có từ 500 hộ dân trở lên và ấp cần có từ 350 hộ dân trở lên.

Quá trình này không chỉ là một bước quan trọng trong quản lý đô thị mà còn là cơ hội để tôn vinh và phát triển cộng đồng địa phương theo hướng bền vững và phát triển.