Bali - Nơi lưu lại những vị thần

Được ban tặng vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời cùng nền văn hóa phong phú, đảo Bali đã trở thành điểm đến du lịch nổi tiếng ở Indonesia. Hòn đảo là vùng đất của những núi lửa hùng vĩ cao vút, những đồng lúa xanh mướt bao phủ sườn đồi, của những bãi biển bình dị, những khu nghỉ mát hiện đại, và những thánh đường, điện thờ các vị thần tối cao.

Nơi lưu lại những vị thần

Được ban tặng vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời cùng nền văn hóa phong phú, đảo Bali đã trở thành điểm đến du lịch nổi tiếng ở Indonesia. Hòn đảo là vùng đất của những núi lửa hùng vĩ cao vút, những đồng lúa xanh mướt bao phủ sườn đồi, của những bãi biển bình dị, những khu nghỉ mát hiện đại, và những thánh đường, điện thờ các vị thần tối cao. Đạo Hindu, những nghi lễ, ngày hội, những điệu múa cổ xưa và nghệ thuật là một phần không thể tách rời khỏi sinh hoạt và nét văn hóa của người Bali

Người Bali tin rằng đạo Hindu chạm đến mọi mặt trong cuộc sống. Mỗi địa phương đều có ít nhất một Thánh đường gọi là Pura. Thánh đường lớn nhất và linh thiếng nhất ở Bali là Besakih, nằm trên sườn dốc ngọn núi Agung với tuổi thọ trên 100 năm. Những nấc thang qua các cổng dẫn đến sân nhỏ của Thánh đường Besakih, nơi có điện thờ của Tam thần (Trinity) được choàng vải và trang trí bằng những bông hoa đủ màu sắc. Bao quanh Thánh đường là tượng thần Shiva, Brahma và Vishnu cùng 18 điện thờ riêng biệt thuộc quyền sở hữu của những chế độ nhiếp chính và nhóm tầng lớp xã hội khác nhau. Chuyến viếng thăm Thánh đường là cuộc hành hương đặc biệt đối với người Bali. Thánh đường cổ Tirta Empure được xây dựng vào khoảng mùa xuân thánh Tampaksiring. Tanah Lot là một Thánh đường quan trọng nằm bên bờ biển, để tưởng nhớ những thần linh canh gác đại dương. Nằm trên bờ hồ Beratan là Thánh đường Ulun Danu đẹp mê hoặc luôn bị che khuất trong làn sương mờ. Người dân Bali tin rằng các vị thần linh có mặt trong mỗi hiện tượng tự nhiên và có nhiều nơi được xem là vô cùng linh thiêng

Thánh đường và hoạt động tôn giáo trói buộc vào sinh hoạt hằng ngày của dân cư đảo Bali. Các ngày hội ở Thánh đường và lễ hành hương được tổ chức theo lịch của người Bali và thường đặc trưng cho ngôi làng nào đó. Một cảnh tượng phổ biến là những người phụ nữ xếp hàng dài trong bộ trang phục lộng lẫy mang theo lễ vật được trang trí rất đẹp, đủ màu sắc để dâng thần linh. Một trong những hoạt động kỷ niệm quan trọng được toàn thể người Bali cử hành là Galungan. Đó là lúc để tự hào cái thiện (Dharma) chiến thắng cái ác (Adharma). Lễ Kuninggan là hoạt động kỷ niệm cuối cùng của Galungan, trong đó những nghi lễ đặc biệt được tổ chức dành cho linh hồn của ông bà, tổ tiên.

Trong suốt Nyepi hay còn gọi là “Ngày tĩnh lặng” để kỷ niệm Năm mới Caka 1 của người Bali, không có hoạt động nào được diễn ra, không được đốt lửa và không được tổ chức bất kỳ hoạt động vui chơi, giải trí nào. Trong ngày này, chắc chắn sự im lặng phủ khắp hòn đảo. Sự kiện này tiếp diễn với nghi lễ rửa tội gọi là Melasti. Nước thánh cho nghi thức rửa tội được lấy từ sông, biển hoặc những nguồn thiên nhiên khác. Một lễ khác cũng quan trọng trong xã hội người Bali là Ngaben, nghi lễ hỏa táng rất công phu.

Phía dưới núi lửa Batur cao chót vót, tộc người Trunyan xem họ là Bali Aga hay người Bali nguyên thủy. Họ có một phong tục dị thường là đặt xác người chết trên mặt đất. Các nghi lễ của người Bali có thể phân thành hai loại: theo tín ngưỡng (Hindu Bali) và theo truyền thống. Có 5 lễ thuộc về tín ngưỡng là: Dewa-Yadnya, được cử hành tại những Thánh đường của cộng đồng hoặc gia đình để cầu xin Thượng đế ban phúc lành; Pitra Yadnya là lễ dành cho những linh hồn của ông bà tổ tiên; Ngaben (nghi lễ hỏa thiêu); Manusia Yadnya, những lễ có liên quan đến vòng đời của con người từ lúc chào đời đến khi trưởng thành, gồm có Lễ giũa răng (tooth-filing) và lễ cưới; và cuối cùng là Resi Yadnya một nghi thức dâng cúng dành cho những người linh thiêng (nhà hiền triết).

Dù có sự ảnh hưởng mãnh liệt của sự hiện đại hóa và nền văn hóa phương Tây du nhập nhưng người Bali vẫn trung thành với nền văn hóa, truyền thống của họ. Bộ tộc tiền hindu Bali Aga (pre-Hindu Bali Aga) vẫn tuân theo những phong tục tiền Hindu (pre-Hindu) cổ xưa. Như tại làng Tenganan ở Đông Bali, công trình kiến trúc truyền thống, quan hệ họ hàng, sự cai trị, tín ngưỡng, điệu múa, âm nhạc và những nghi lễ khác thường của những đấu sĩ (như cuộc giao đấu sử dụng những chiếc lá có gai của cây thốt nốt) vẫn còn được duy trì.

D.Y