Những thách thức với du lịch Khánh Hòa

Bên cạnh cơ hội, việc phát triển du lịch cũng gia tăng áp lực đối với môi trường biển, sinh cảnh rừng ngập mặn, hệ sinh thái san hô và bờ biển lại rất lớn

Trên bản đồ du lịch Việt Nam,thành phố Nha Trang (cũ) thuộc tỉnh Khánh Hòaa luôn là điểm đến biển hấp dẫn, với lợi thế đường bờ biển hơn 20 km dọc theo hai tuyến đường Trần Phú và Phạm Văn Đồng.

Hệ thống khách sạn ven biển đạt chuẩn từ 3 - 5 sao tạo thuận tiện tối đa cho du khách, chỉ cần một đoạn ngắn đi bộ là ra biển. Bãi biển Nha Trang được chăm sóc hàng ngày: công ty môi trường đô thị quét dọn cát, công viên, giữ cho tuyến đường ven biển luôn xanh - sạch - đẹp. Có thể nói, công viên biển Nha Trang là một trong những công viên biển đẹp nhất cả nước.

Vịnh Nha Trang

Vịnh Nha Trang, vốn được công nhận là một trong 29 vịnh đẹp thế giới, sở hữu vùng biển kín gió, hàng chục đảo lớn nhỏ; bên cạnh đó, nhiều đảo ven bờ có dân cư sinh sống, khai thác du lịch cộng đồng. Sau sáp nhập địa giới hành chính, Khánh Hòa mở rộng phạm vi, sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên, văn hóa đa dạng hơn, mở ra tiềm năng khai thác du lịch mạnh mẽ hơn.

Có thể nói, trên bản đồ du lịch trong nước và cả thế giới, Khánh Hòa luôn là điểm đến để nghĩ dưỡng, vui chơi, tham quan được chọn lựa hàng đầu. Trong đó thành phố Nha Trang (cũ) một thành phố cực kỳ quyến rũ cho bất cứ ai đã đến và chạm gặp lần đầu.

Tháp Bà Nha Trang

Theo báo cáo của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa, trong 10 tháng đầu năm 2025, Khánh Hòa đón khoảng 14,8 triệu lượt khách, tăng 16,1% so với cùng kỳ 2024, đạt 94,3% kế hoạch năm. Về doanh thu du lịch: sau 10 tháng, tổng thu từ du lịch ước đạt khoảng 60.319 tỷ đồng, tăng 20,1% so với cùng kỳ năm trước, đạt 90,8% kế hoạch năm 2025 Mục tiêu cả năm đặt ra là đón khoảng 15,7 triệu lượt khách và đạt doanh thu khoảng 69.350 tỷ đồng.

Những con số này phản ánh rõ tốc độ phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ của du lịch Khánh Hòa sau sáp nhập, mở rộng không gian địa lý, đa dạng sản phẩm du lịch (biển, đảo, rừng, văn hóa, cộng đồng…).

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, áp lực đối với môi trường biển, sinh cảnh rừng ngập mặn, hệ sinh thái san hô và bờ biển lại rất lớn. Số lượng du khách tăng cao kéo theo lượng rác thải du lịch rất lớn từ tàu tham quan đảo, nghỉ dưỡng, ăn uống, tắm biển, sinh hoạt… theo thống kê của quản lý bảo tồn, mỗi ngày có khoảng 10 tấn rác thải du lịch, cộng thêm khoảng 1 tấn rác sinh hoạt từ dân cư đảo. Các hoạt động nuôi biển, nuôi thủy sản bè/ lồng, với hàng nghìn bè/lồng, nếu không quản lý tốt sẽ tiếp tục gây áp lực cho môi trường nước.

Sân bay Cam Ranh

Ở khu bảo tồn lõi như Hòn Mun, san hô đang bị suy giảm do tàu du lịch, lặn biển, khai thác, xây dựng bến cảng, phá vỡ cấu trúc đáy biển. Rừng ngập mặn, vốn là “lá phổi xanh”, nơi trú sinh, sinh sản của thủy hải sản, ở nhiều đảo đã bị thu hẹp do phát triển hạ tầng, xây dựng resort, khu du lịch. Nếu không kiểm soát chặt, Nha Trang có nguy cơ mất đi giá trị thiên nhiên vốn có, cảnh quan đẹp, biển sạch, hệ sinh thái ổn định.

Nhằm cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường biển, rừng ngập mặn, tỉnh và ngành du lịch Khánh Hòa đã và đang thực hiện nhiều biện pháp: Thu gom, vận chuyển rác trong vịnh: từ năm 2007, theo kế hoạch của quản lý bảo tồn biển; hiện mỗi ngày thu gom khoảng 4 - 5 tấn, cao điểm lên 7 tấn. Quy hoạch, khoanh vùng các khu vực biển - san hô - rừng ngập mặn: tạm dừng lặn biển ở các rạn san hô suy thoái, nghiêm cấm phá hủy san hô, phá rừng ngập mặn, xây dựng bừa bãi (bến, kè, bờ kè, cầu cảng) tại vùng lõi, vùng nhạy cảm.

Các resort, khu du lịch, đơn vị lặn biển có trách nhiệm dọn rác, bắt cầu gai, phục hồi rừng ngập mặn. Nhiều chương trình thả giống, tái tạo nguồn lợi thủy sản cần tiếp tục được triển khai. Tăng cường kiểm tra, bố trí thùng rác ven biển, công nhân dọn dẹp hàng ngày; dẹp bán hàng rong, sắp xếp hoạt động du lịch văn minh, thân thiện môi trường. Đẩy mạnh phát triển loại hình du lịch xanh, du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, văn hóa, nghỉ dưỡng, thay vì tập trung quá nhiều vào khai thác biển.

Nhờ vậy, bên cạnh tăng trưởng khách và doanh thu, Khánh Hòa có cơ hội phát triển du lịch bền vững, bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng du lịch.

Lãnh đạo của ngành du lịch Khánh Hòa nhấn mạnh rằng với không gian địa lý mở rộng sau sáp nhập, tỉnh “đang hướng đến một bước ngoặt phát triển mạnh mẽ”: mở rộng các sản phẩm du lịch mới (văn hóa, sinh thái, cộng đồng, biển - đảo - núi - rừng), đa dạng hóa trải nghiệm cho du khách, đồng thời đặt bảo vệ môi trường, bảo tồn nguồn lợi thiên nhiên, rừng ngập mặn, san hô, biển sạch - là yếu tố cốt lõi.

Buổi sáng ở Nha Trang

Ông Cung Quỳnh Anh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Khánh Hòa, cho biết rằng việc tỉnh có 1.441 cơ sở lưu trú với hơn 70.500 phòng (trong đó hơn 40% đạt chuẩn 3–5 sao) giúp đáp ứng tốt nhu cầu lưu trú của lượng khách quốc tế lớn. Ông Nguyễn Long Biên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, tại một cuộc họp gần đây khẳng định: ngành du lịch phải trở thành “mũi nhọn kinh tế” của tỉnh, đi kèm với chiến lược phát triển bền vững, đa dạng sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện trải nghiệm cho khách; đồng thời bảo vệ môi trường, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, tạo dấu ấn du lịch đặc trưng của Khánh Hòa.

Khánh Hòa, với trung tâm là Nha Trang (cũ), đang trong giai đoạn “vàng” của du lịch: lượng khách và doanh thu tăng mạnh, hạ tầng lưu trú phát triển, sản phẩm du lịch ngày càng đa dạng. Nhưng đi kèm với đó là trách nhiệm rất lớn về bảo vệ môi trường biển, bảo tồn rạn san hô, rừng ngập mặn, duy trì biển - đảo - vịnh Nha Trang trong trạng thái “xanh - sạch - bền vững”.

Việc giữ cho biển Nha Trang mãi xanh, không chỉ là việc của chính quyền, doanh nghiệp, mà còn là nghĩa vụ của mỗi người dân, mỗi du khách: cần ý thức bảo vệ môi trường, hạn chế rác thải, tôn trọng tự nhiên. Đó mới là hướng đi bền vững để Khánh Hòa tiếp tục xứng danh “thiên đường biển miền Trung”.

Dưới đây là định hướng gợi ý cho phát triển du lịch Khánh Hòa đến năm 2030 sau sáp nhập (hợp nhất đơn vị hành chính), dựa trên xu thế chung của ngành du lịch Việt Nam và tiềm năng đặc thù của tỉnh: Xây dựng thương hiệu du lịch thống nhất cho toàn tỉnh.Tạo bộ nhận diện du lịch Khánh Hòa mới sau sáp nhập. Định vị Khánh Hòa là “Thủ phủ du lịch biển đảo quốc tế của Việt Nam”.

Cần cơ cấu lại sản phẩm du lịch gồm, cụ thể Du lịch biển đảo cao cấp, cụ thể: Phát triển thêm các khu nghỉ dưỡng 5–6 sao tại Bãi Dài, Bắc Vân Phong. Nâng tầm dịch vụ du thuyền, cảng biển quốc tế, du lịch MICE biển. Khai thác thế mạnh suối khoáng nóng, spa trị liệu, detox. Mô hình nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc sức khỏe theo tiêu chuẩn quốc tế.

Về Du lịch văn hóa - lịch sử - tâm linh, cần liên kết di sản Chăm Pa, các làng nghề truyền thống. Hoàn thiện các tuyến du lịch tâm linh: Tháp Bà - Am Chúa, các - chùa nổi tiếng trong vùng.

Hạ tầng thông minh và xanh theo xu thế thời đại: Xây dựng thành phố du lịch thông minh: số hóa, bản đồ thông minh, AI hỗ trợ du khách. Phát triển giao thông kết nối: đường ven biển, tàu cao tốc đến đảo, bãi đỗ du thuyền. Áp dụng tiêu chuẩn du lịch xanh, bền vững cho toàn tỉnh. Xây dựng siêu ứng dụng du lịch Khánh Hòa: đặt phòng, đặt dịch vụ, bản đồ điểm đến. Triển khai hệ thống quản lý du lịch bằng dữ liệu lớn (big data).