Tăng doanh thu du lịch từ sự kiện và lễ hội tại TPHCM Những nút thắt cần giải

Năm 2024, TP.HCM được vinh danh là "Điểm đến Lễ hội và Sự kiện hàng đầu châu Á" (Asia's Leading Festival & Event Destination 2024) bởi Giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards). Nhưng làm thế nào để tạo ra sản phẩm du lịch gắn với sự kiện và lễ hội thu hút dòng khách phân khúc cao, tăng doanh thu cho ngành là bài toán thành phố cần giải.

Năm 2025, TP.HCM đặt mục tiêu đón 8,5 triệu lượt khách quốc tế, tăng tổng doanh thu, vượt xa con số 190.000 tỷ đồng năm 2024 đa đạt được. Ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho rằng, TP.HCM có cơ hội đón hàng chục triệu khách quốc tế nếu tận dụng các sự kiện và lễ hội tạo ra sản phẩm du lịch thực sự hấp dẫn du khách.

Thực tế, các sự kiện nổi bật như Lễ hội Áo dài, Lễ hội Sông nước, và Ngày hội Du lịch TP.HCM đã thu hút hàng triệu lượt khách. Chẳng hạn Lễ hội Sông nước 2024 thu hút 4,5 triệu lượt người tham gia, trong đó có 121.000 lượt khách quốc tế, mang về doanh thu 4.250 tỷ đồng. Tương tự, Lễ hội Áo dài 2024 thu hút 480.000 lượt khách quốc tế và 2,9 triệu lượt khách nội địa, với doanh thu lên tới 15.975 tỷ đồng.

Trong bối cảnh lượng phòng lưu trú, sức chứa nhà ga tạm thời chưa thay đổi, nút thắt cần gỡ là phải thu hút được phân khúc khách cao cấp. Đồng nghĩa, phải có sản phẩm du lịch đáp ứng được dòng khách này, Ông Lê Trương Hiền Hòa – Phó Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM khẳng định.

Để giải quyết bài toán: tăng nguồn thu bằng việc thu hút phân khúc khách cao hơn đến sự kiện, TP.HCM cần giải quyết nhiều nút thắt.

Theo báo cáo "The Economic Impact of Global Events and Festivals" của WTTC năm 2021: Các quốc gia công bố lịch sự kiện trước ít nhất 1 năm có tỷ lệ tăng trưởng du khách quốc tế cao hơn 25-30% so với các quốc gia công bố muộn hơn. 85% du khách quốc tế cho biết họ thường lên kế hoạch du lịch từ 6-12 tháng trước, đặc biệt là để tham gia các sự kiện và lễ hội lớn.

Thái Lan là một trong những quốc gia điển hình trong việc tổ chức và quảng bá lễ hội từ rất sớm để thu hút du khách quốc tế. Theo báo cáo của Tổng cục Du lịch Thái Lan (TAT), Lễ hội Songkran (Tết truyền thống Thái Lan): Thái Lan thường công bố lịch trình và các hoạt động chính của lễ hội trước 12-18 tháng. Điều này giúp du khách quốc tế có thời gian lên kế hoạch và đặt chỗ trước. Năm 2023, lễ hội Songkran thu hút hơn 2,5 triệu lượt khách quốc tế, tăng 35% so với năm 2022. Lễ hội Loi Krathong: Lịch trình và thông tin chi tiết về lễ hội được công bố trước ít nhất 1 năm, giúp các công ty lữ hành quốc tế thiết kế tour và quảng bá rộng rãi. Năm 2022, lễ hội này đã thu hút 1,8 triệu lượt khách quốc tế, đóng góp hơn 500 triệu USD vào doanh thu du lịch.

TP.HCM đã có nhiều nỗ lực trong việc tổ chức các sự kiện và lễ hội lớn, nhưng vẫn còn tồn tại những nút thắt về cách thức tổ chức. Trong đó, thác thức lớn nhất của các sự kiện tại thành phố là thiếu lịch cố định hàng năm. Ông Lê Trương Hiền Hòa, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM, cho biết: "Thời gian tổ chức sự kiện hàng năm là vấn đề chúng tôi rất quan tâm. Chỉ khi có lịch cố định, doanh nghiệp mới có thể xúc tiến, quảng bá và xây dựng sản phẩm phù hợp."

Ông Lại Minh Duy, Chủ tịch Công ty TST tour nhấn mạnh: "Lịch sự kiện cố định là yêu cầu quan trọng nhất trong việc xây dựng sản phẩm tour và bán hàng. Đặc biệt với khách quốc tế, thời gian booking thường diễn ra từ 6 tháng trước khi khởi hành."

Bà Nguyễn Thị Khánh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP.HCM, cũng đồng tình: "Một trong những nút thắt lớn nhất của chúng ta là thời gian định kỳ của mỗi sự kiện. Chỉ khi có lịch cố định, chúng ta mới có thể quảng bá và thu hút khách quốc tế hiệu quả."

Kinh nghiệm từ các quốc gia như Thái Lan, Hàn Quốc, hay Nhật Bản cho thấy, việc công bố lịch sự kiện trước ít nhất 1 năm là yếu tố quan trọng giúp thu hút du khách quốc tế. Hiện, các sự kiện lớn của thành phố (Lễ hội bánh mì, Lễ hội áo dài, Tuần lễ du lịch, Lễ hội sông nước,…) vẫn được duy trì hàng năm, nhưng lịch vào một ngày hoặc khoảng ngày chính xác chưa được xác lập khiến lữ hành không thể xây dựng sản phẩm và nhận booking (đặt dịch vụ) của du khách.

Ông Lại Minh Duy, cũng cho rằng, TP.HCM đã xác lập được các sự kiện hàng năm để tập trung nhưng đang bỏ quên việc xác định tiêu chí cho mỗi sự kiện. “Chúng ta tổ chức sự kiện để quảng bá thành phố hay dành để bán dịch vụ trải nghiệm các hoạt động lễ hội cho du khách, cái này cần xác định rõ”. Theo ông Duy, thông thường có thể mất vài ba năm tổ chức sự kiện để quảng bá, sau đó chuyển hướng tổ chức sự kiện dành cho du khách. Khi đó, lại phải xác định: “sự kiện này tổ chức cho đối tượng nào: khách nội địa hay khách quốc tế, và phân khúc khách hàng cụ thể”. Do mỗi tệp khách hàng khác nhau có chân dung, tiêu chí khác nên cách tiếp cận và truyền thông khác, hoạt động bên lề cũng cần phù hợp khác nhau.

TP.HCM là địa phương hội tụ bản sắc với những nét độc đáo trong ẩm thực đường phố, kiến trúc Pháp cổ nhưng cũng đầy sự năng động, là điểm trung chuyển của đất nước cũng như quốc tế. Tận dụng vị trí đó, trong các năm qua, hàng loạt lễ hội lớn được tổ chức nhằm thu hút và níu chân du khách. Tuy nhiên, theo bà Huỳnh Phan Phương Hoàng, Phó Tổng Giám đốc Vietravel, các sự kiện của thành phố mới chủ yếu thu hút khách nội địa, khách quốc tế, đặc biệt là phân khúc cao cấp, chưa thực sự được khai thác hiệu quả.

Ông Phan Xuân Anh, Chủ tịch Công ty Du ngoạn Việt – đơn vị chuyên dòng khách phân khúc cao cho rằng: "Khách chi tiêu cao thường tránh những nơi quá đông đúc. Chúng ta cần thiết kế các sự kiện riêng biệt. Nếu muốn thu hút khách quốc tế, cần có sự kết hợp chặt chẽ với các hãng hàng không, tàu biển để thu hút dòng khách này”

Về sản phẩm du lịch từ sự kiện, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam - ông Vũ Thế Bình nhấn mạnh, khi làm các sự kiện hay lễ hội gắn với du lịch thì yếu tố phục vụ du lịch phải quan trọng nhất, yếu đố đó là những cái hay, độc đáo và hấp dẫn du khách. Vậy muốn làm được sản phẩm hấp dẫn phải dành thời gian nghiên cứu, tìm kiếm ra những điểm độc đáo và phát triển lên. Tuy nhiên, du lịch không phải là văn hóa, mà cần nhặt được những điểm độc đáo và dự đoán tính hấp dẫn với du khách, từ đó nhà phát triển du lịch nhặt ra cái hay và phát triển thành sản phẩm. Ông Bình khả quan: “TP.HCM hoàn toàn có khả năng thu hút được hàng chục triệu khách quốc tế chú ý cho các sự kiện nhiều hơn”.

John Smith, một du khách đến từ Anh, chia sẻ: "Tôi rất ấn tượng với Lễ hội Sông nước TP.HCM nhưng cảm giác nó vẫn còn mang tính đại chúng. Tôi mong muốn được trải nghiệm những hoạt động văn hóa đặc trưng hơn, như học cách làm bánh mì Việt Nam hay tham gia vào các nghi lễ truyền thống."

Tương tự, chị Nguyễn Thị Hương, một du khách nội địa từ Hà Nội, cho biết: "Các lễ hội ở TP.HCM rất sôi động, nhưng tôi cảm thấy chúng thiếu sự kết nối với văn hóa địa phương. Tôi muốn được hiểu hơn về lịch sử và con người nơi đây thay vì chỉ tham gia các hoạt động giải trí."

Bà Phương Hoàng của Vietravel cho rằng, các hoạt động bên lề mỗi sự kiện chính là điểm giúp nhà lữ hành phát triển và sáng tạo sản phẩm dành cho du khách. Các sự kiện của thành phố cần thiết kế thêm những hoạt động trải nghiệm thay vì thuần về hoạt động giải trí.

Bà Phương Hoàng đề xuất: "Các sự kiện cần được thiết kế lại để phục vụ từng phân khúc khách hàng cụ thể/ Ví dụ, khách quốc tế có thể quan tâm đến các tour văn hóa lịch sử, các buổi giao lưu với nghệ nhân địa phương, trong khi khách nội địa thích các hoạt động giải trí và ẩm thực.”

Ông Phan Xuân Anh cho rằng, các sự kiện lớn hiện nay chủ yếu do nhà nước tổ chức, sự tham gia của doanh nghiệp và cộng đồng còn hạn chế: "Nếu doanh nghiệp và người dân cùng tham gia tổ chức, chúng ta sẽ huy động được nguồn lực lớn từ cộng đồng, đồng thời tạo ra sự đa dạng và sáng tạo trong các hoạt động."

Ví dụ, Lễ hội như Nguyên tiêu có thể được nâng tầm bằng cách kết hợp với các doanh nghiệp địa phương, tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo và thu hút sự quan tâm của du khách.

Theo ông Nguyễn Khoa Luân, Chủ tịch Công ty Hop on Hop off, TP.HCM cần mạnh dạn trao quyền tổ chức các sự kiện cho doanh nghiệp và các nhà sản xuất uy tín: "Để tạo ra một sự kiện tầm cỡ, cần giải quyết nhiều bài toán như kinh phí, quảng bá, và khả năng bán hàng. Chúng ta cần học hỏi từ các sự kiện quốc tế như Tuần lễ thời trang Paris, nơi mà khách hàng sẵn sàng chi hàng ngàn Euro để tham dự."

Cuối cùng, công tác truyền thông sẽ hiệu quả nếu các nút thắt về thời gian, sản phẩm, và sự đặc sắc trong văn hóa được trải nghiệm được đề cao. Đứng trước thềm các sự kiện lớn trong năm 2025, TP.HCM cần tập trung giải quyết các vấn đề trước mắt, từ đó có lộ trình xử lý những vướng mắc còn lại. Chỉ khi làm được điều này, các sự kiện và lễ hội mới thực sự trở thành động lực thúc đẩy du lịch, thu hút du khách quốc tế và nâng cao hình ảnh của thành phố trên bản đồ du lịch thế giới.