Ý tưởng xây dựng hệ thống metro cho Thành phố Hồ Chí Minh đã được hình thành từ rất lâu. Tuy nhiên, việc triển khai chỉ thực sự bắt đầu vào những năm 2000, khi nhu cầu về một phương tiện giao thông công cộng hiện đại, tiện lợi và bền vững càng trở nên cấp thiết.

Dự án tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên chính thức được phê duyệt vào năm 2007 trong chiến lược phát triển giao thông công cộng của Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, công tác chuẩn bị và triển khai thực tế chỉ bắt đầu vào năm 2012 khi chính thức khởi công xây dựng. Lễ khởi công được tổ chức vào tháng 8 năm 2012, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc hiện thực hóa ý tưởng xây dựng hệ thống metro tại thành phố.

Một trong những mốc đáng chú ý trong hành trình xây dựng tuyến metro số 1 là việc khởi công đào hầm bằng công nghệ TBM (Tunnel Boring Machine). Đây là công nghệ tiên tiến, giúp đào các hầm ngầm mà không gây ảnh hưởng lớn đến các công trình xung quanh. Việc sử dụng máy đào hầm TBM giúp tiết kiệm thời gian thi công và giảm thiểu tác động môi trường, đặc biệt trong khu vực trung tâm thành phố. Mốc này được xem là một thành công lớn trong quá trình thi công tuyến metro số 1.

Với tổng chiều dài gần 20 km, tuyến metro số 1 có nhiều đoạn được thi công trên cao. Các công trình này yêu cầu kỹ thuật xây dựng phức tạp và liên quan đến việc xây dựng cầu, dầm, và các trụ chống đỡ. Công tác thi công các đoạn đường trên cao được bắt đầu vào năm 2017 và hoàn thành vào cuối năm 2019. Đây là bước tiến quan trọng giúp tuyến metro hình thành rõ rệt, đồng thời cũng đánh dấu sự hoàn thành của các hạng mục lớn.

Vào năm 2020, công tác lắp đặt hệ thống tín hiệu, thiết bị điện tử và cơ khí cho tuyến metro số 1 được tiến hành. Đây là giai đoạn quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động của hệ thống. Việc lắp đặt các thiết bị này được thực hiện đồng bộ và kỹ lưỡng, từ các máy móc phục vụ việc điều khiển, bảo trì đến các hệ thống an ninh, hệ thống thoát hiểm… Mỗi bộ phận đều có vai trò quan trọng trong việc vận hành và đảm bảo sự an toàn cho hành khách khi tuyến metro đi vào hoạt động.

Năm 2022, các đoàn tàu đầu tiên của tuyến metro số 1 được vận chuyển từ Nhật Bản về Việt Nam. Đây là một bước ngoặt quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống metro. Các đoàn tàu này được kiểm tra kỹ lưỡng về chất lượng, tính năng và khả năng vận hành. Các chuyên gia, kỹ sư từ Nhật Bản cùng với các kỹ thuật viên Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ để kiểm tra, đảm bảo rằng các đoàn tàu đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn an toàn và kỹ thuật.

Một trong những hạng mục quan trọng nhất của dự án chính là các ga ngầm tại khu vực trung tâm TP.HCM. Cụ thể, 3 ga ngầm Bến Thành, Nhà Hát và Ba Son thuộc quận 1 là những công trình nổi bật, đòi hỏi kỹ thuật thi công đặc biệt và sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đội thi công, kỹ sư và nhà thầu trong và ngoài nước.

Ga Bến Thành là ga đầu tiên của tuyến metro số 1 và được xây dựng ngay tại khu vực trung tâm TP.HCM, nơi có lưu lượng giao thông rất cao và đông đúc. Vì vậy, việc thi công ga ngầm này đã gặp phải không ít thử thách.

Để xây dựng ga ngầm Bến Thành, các kỹ thuật đào hầm phải đảm bảo không ảnh hưởng đến các công trình xung quanh, bao gồm những công trình có giá trị lịch sử và di sản như chợ Bến Thành, các tuyến giao thông quan trọng. Đặc biệt, đây là khu vực có nhiều tầng hạ tầng và công trình ngầm khác như các hệ thống cống, đường ống, điện nước… Việc giữ nguyên hiện trạng mặt đất trong suốt quá trình thi công là yếu tố sống còn, đòi hỏi những phương pháp thi công tỉ mỉ, cẩn trọng.

Tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên có tổng cộng 3 ga ngầm, bao gồm: Ga Bến Thành, Ga Nhà hát Thành phố, Ga Ba Son, đều nằm trong khu vực trung tâm của TP.HCM. Các ga này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông công cộng của thành phố mà còn là những công trình kỹ thuật phức tạp và có ý nghĩa lớn về mặt mỹ thuật, kiến trúc đô thị.

Ga Bến Thành nằm ở ngay trung tâm thành phố, có vai trò là điểm đầu của tuyến metro. Đây là ga quan trọng nhất và là điểm kết nối với các phương tiện giao thông khác như xe buýt, xe máy, taxi. Việc xây dựng ga ngầm Bến Thành đụng phải rất nhiều vấn đề kỹ thuật phức tạp, vì đây là khu vực có mật độ giao thông cao và nhiều công trình hạ tầng lớn.

Ga Ba Son nằm gần bờ sông Sài Gòn, khu vực có nhiều công trình lịch sử và di sản, cũng như các khu vực dân cư đông đúc. Việc thi công ga ngầm Ba Son đòi hỏi kỹ thuật đào hầm tinh vi để không làm ảnh hưởng đến mực nước ngầm, đất nền và các công trình xung quanh.

Ga Nhà hát Thành phố, nằm gần một trong những biểu tượng của thành phố, là điểm kết nối quan trọng giữa các quận trung tâm. Việc thi công tại đây cũng không đơn giản, vì khu vực này có mật độ dân cư và các công trình lớn, yêu cầu các giải pháp đặc biệt để giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường.

Vào năm 2024, công tác thử nghiệm và huấn luyện vận hành được thực hiện để đảm bảo rằng tuyến metro có thể hoạt động hiệu quả và an toàn. Các thử nghiệm bao gồm kiểm tra hệ thống tín hiệu, kiểm tra vận hành của đoàn tàu, cũng như các tình huống khẩn cấp. Các nhân viên vận hành, từ lái tàu đến nhân viên bảo trì, đã được huấn luyện bài bản để sẵn sàng cho việc vận hành chính thức tuyến metro.

Tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên dự kiến sẽ chính thức đi vào hoạt động vào cuối năm 2025, đánh dấu một bước tiến lớn trong việc cải thiện hạ tầng giao thông công cộng tại Thành phố Hồ Chí Minh. Khi hoàn thành, tuyến metro này sẽ giúp giảm ùn tắc giao thông, giảm ô nhiễm và tạo ra một phương tiện di chuyển an toàn, nhanh chóng cho hàng triệu người dân thành phố.

Hành trình xây dựng tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đã trải qua nhiều thử thách và cột mốc quan trọng, từ những bước đầu khởi công cho đến những công đoạn kỹ thuật phức tạp. Tuyến metro này không chỉ là kết quả của nỗ lực không ngừng của chính quyền và các đơn vị thi công mà còn là biểu tượng của sự phát triển mạnh mẽ của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc xây dựng hạ tầng giao thông hiện đại, góp phần tạo ra một môi trường sống tốt đẹp và bền vững cho người dân.

TP.HCM là một trong những điểm đến du lịch nổi bật tại Việt Nam, thu hút hàng triệu lượt du khách trong nước và quốc tế mỗi năm. Tuy nhiên, vấn đề giao thông tại thành phố lớn này luôn là một thách thức lớn đối với du khách. Đặc biệt, tình trạng ùn tắc giao thông, khói bụi, và các phương tiện giao thông không an toàn khiến nhiều du khách cảm thấy bất tiện và lo lắng khi di chuyển. Hiện tại, tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên đã đi vào hoạt động, du khách khi tới đây đã có một phương tiện di chuyển an toàn, nhanh chóng và tiện lợi hơn rất nhiều.

Metro sẽ giúp kết nối các khu vực du lịch nổi bật của TP.HCM, từ khu trung tâm như Quận 1 (Ga Bến Thành), nơi có các địa danh như Chợ Bến Thành, Dinh Độc Lập, Nhà thờ Đức Bà, đến các khu vực xa hơn như Suối Tiên, nơi có các khu du lịch sinh thái và giải trí như Công viên Suối Tiên. Việc đi lại bằng metro sẽ giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn giao thông, mang lại sự thuận tiện cho du khách khi muốn khám phá các địa điểm nổi tiếng của thành phố mà không phải lo lắng về việc tìm đường, đậu xe hay tắc đường. Đây là một điểm cộng lớn, nhất là đối với những du khách quốc tế không quen với hệ thống giao thông tại TP.HCM.