Mùa vàng Khau Phạ

Nói đến Tây Bắc, mọi người thường biết đến tứ đại đỉnh đèo bao gồm đèo Mã Pí Lèng, đèo Ô Quy Hồ, đèo Khau Phạ và đèo Pha Đin. "Khau Phạ" trong tiếng dân tộc Thái có nghĩa là "Sừng Trời" khổng lồ với chiều dài thực tế gần 30km, do hình dáng của đỉnh đèo núi nhô lên cao như một chiếc sừng, bao phủ bởi sương mù và biển mây trắng ở độ cao lên đến hơn 1.200m.

Từ trên đèo Khau Phạ phóng tầm mắt xuống, thung lũng Cao Phạ trải ra như một tấm lụa khổng lồ, xanh mướt vào mùa mạ non, màu nâu đất mùa nước đổ và vàng óng ả khi mùa lúa chín. Đây là ngôi nhà thiên nhiên thơ mộng của bốn bản Lìm Mông, Lìm Thái, Ít Mông và Ít Thái - nơi con người và đất trời hòa quyện từ ngàn đời qua. Những thửa ruộng bậc thang uốn lượn quanh triền núi, tầng tầng lớp lớp như những làn sóng xanh sóng vàng, ôm ấp lấy bản làng bình yên.

Từ Nghĩa Lộ, chúng tôi đi qua trung tâm huyện Văn Chấn cũ, nhẹ lướt qua dọc hết thung lũng Tú Lệ là bắt đầu tới chân đèo Khau Phạ. Bên phải đèo Khau Phạ, thung lũng hiện dần trong tầm mắt từ những mái nhà lúp xúp quanh triền núi đến những nhà sàn rải rác bên dòng suối Nậm Cang. Đây cũng là bãi đáp của nhiều lễ hội nhảy dù từ cao điểm trên gần đỉnh đèo, thu hút những người mạo hiểm đam mê khám phá khung cảnh bản làng từ trên cao.

Điều đặc biệt ở nơi đây là tập tục cư trú của hai tộc người chính: Mông và Thái. Người Mông quen dựng nhà trên sườn núi cao, nơi gió trời thổi lồng lộng và ánh nắng đầu tiên trong ngày chan hòa qua khung cửa gỗ. Từ những căn nhà nhỏ trên triền núi, khói bếp buổi sáng vươn lên, quyện cùng mây, tạo nên cảnh sắc bồng bềnh như chốn tiên.

Ngược lại, người Thái lại ưa làm nhà ven suối, nơi dòng nước róc rách quanh năm nuôi dưỡng ruộng đồng, đem lại nguồn sống mát lành cho bản làng. Những mái nhà sàn soi bóng xuống mặt nước, hiền hòa như đang trò chuyện với thiên nhiên.

Chúng tôi thức dậy từ tờ mờ sáng, rảo bước nhẹ nhàng trên con đường nhỏ chạy xuyên trong bản Ít Thái nối lên bản Ít Mông, thung lũng rộn ràng tiếng gà gáy, tiếng suối chảy và tiếng cười của lũ trẻ nô đùa bên bờ ruộng. Đường bản uốn lượn, nối các nếp nhà rải rác, khiến du khách như lạc bước trong một bức tranh cổ tích với những áng sương mờ xa xăm phủ lên triền núi và những thửa ruộng bậc thang. Khi mùa gặt về, cả thung lũng ngập trong mùi lúa chín ngọt ngào, tiếng máy tuốt xen lẫn tiếng hát của đồng bào, vang vọng thành bản hòa ca của ấm no, sung túc. Khi những thửa ruộng trong thung được lần lượt thu hoạch, nhìn từ trên cao, Cao Phạ như một tấm thảm sặc sỡ đầy màu sắc từ vàng, cam, nâu, xanh và màu xám trắng của dòng suối Nậm Cang.

Những năm gần đây khi cuộc sống của các bản làng trở nên sung túc và nhộn nhịp hơn, các dịch vụ lưu trú và du lịch cộng đồng đã phát triển khá nhanh nhưng rất bài bản. Quanh bản Ít Thái rất sạch sẽ gọn gàng, người dân có nhiều phong trào bảo vệ môi trường rất thiết thực và cụ thể như phong trào giảm rác thải nhựa. Đến với Ít Thái hai lần, chúng tôi lựa chọn hai homestay là Little House in Khau Phạ và Khau Phạ Chao Nọong ở ngay trung tâm bản (gần cây cầu đá thơ mộng) để cảm nhận thật sự rõ nét những nếp sinh hoạt độc đáo của đồng bào dân tộc Thái.

Khi chiều xuống, mặt trời rót những tia nắng cuối cùng qua những đỉnh núi bao quanh thung lũng, dát vàng lên từng mái nhà sàn, từng triền ruộng. Khói lam chiều từ các gian bếp nhỏ bay lên, bảng lảng trong không gian tĩnh lặng, lòng người bỗng thấy ấm áp và bình yên. Đêm về, ánh sáng đèn vàng từ bản nhỏ leo lắt khắp rải rác cả thung lũng, lung linh như muôn vì sao rơi xuống. Tiếng khèn Mông, tiếng sáo Thái dìu dặt trong gió, đưa du khách vào giấc mơ dịu dàng giữa miền sơn cước.

Thung lũng Cao Phạ không chỉ đẹp ở ruộng bậc thang hùng vĩ, ở sương mây bảng lảng mà còn đẹp ở sự chung sống hài hòa của đồng bào các dân tộc. Du khách có thể lựa chọn đến vào mùa xuân khi hoa đào hoa mận rực rỡ khắp bản làng, cũng có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp mùa nước đổ khoảng tháng 4 tháng 5 và đặc biệt là mùa vàng rực rỡ tháng 9 tháng 10 hàng năm.

Từ đỉnh đèo Khau Phạ, du khách cũng có thể đổ những cung đèo ngoằn ngoèo và chiêm ngưỡng mùa vàng Mù Cang Chải với những võng lúa vành móng ngựa và đỉnh mâm xôi lúa đẹp nhất Việt Nam. Ai đã một lần đến Khau Phạ đều mang theo trong tim một ký ức khó quên về miền đất bình yên thơ mộng, nơi bốn bản nhỏ hát chung một khúc ca với trời đất như bài hát của Đen:

“Kìa mây mây ngang đầu, kia núi núi lô nhô

Cùng em trên con đường, đường bé xíu quanh co…”

Hiện tại đang là cao điểm du khách đến Tây Bắc ngắm mùa vàng. Tuy nhiên, do mưa lớn kéo dài nhiều ngày sau bão số 10, nhiều điểm sạt lở liên tục xảy ra trên quốc lộ 32 đoạn qua đèo Khau Phạ khiến giao thông bị chia cắt. Ở khu vực này nếu trời mưa lâu, núi ngậm nước, rất dễ gây ra sạt lở, xói mòn, nguy hiểm cho du khách và người tham gia giao thông. Chính vì thế, nếu có ý định đi du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc dịp này, bạn nên cân nhắc và theo dõi kỹ dự báo thời tiết để đảm bảo an toàn.

---------------------------------------

* Ảnh chụp trong bài bằng máy ảnh film Leica M3, loại film điện ảnh Kodak Vision3 500T và Kodak Vision 3 250D. Ảnh chụp góc flycam bằng DJI Mavic3 Pro.