TP.HCM đào tạo gần 18.000 nhân sự vận hành metro đến năm 2045

UBND TP.HCM vừa ban hành đề án phát triển nhân lực đường sắt đô thị nhằm mục tiêu làm chủ công nghệ, giảm dần sự phụ thuộc vào chuyên gia quốc tế và đảm bảo vận hành an toàn cho mạng lưới metro trong tương lai.

Theo Đề án đào tạo nhân lực phục vụ mạng lưới đường sắt đô thị thành phố giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được công bố, TP.HCM đặt ra các mục tiêu cụ thể về nhân sự để đáp ứng lộ trình phát triển hạ tầng giao thông hiện đại này. Thành phố dự kiến hoàn thiện nhân lực cho 7 tuyến metro vào năm 2035 và mở rộng lên mạng lưới 10 tuyến vào năm 2045.

Nhu cầu nhân lực tăng mạnh theo lộ trình

Dữ liệu từ đề án cho thấy nhu cầu nhân sự sẽ tăng trưởng nhanh chóng tương ứng với tiến độ hoàn thành các tuyến đường sắt. Cụ thể, vào năm 2025, hệ thống metro cần khoảng 720 nhân sự vận hành và khai thác. Con số này sẽ tăng lên 11.840 người vào năm 2035 khi 7 tuyến metro đi vào hoạt động. Đến năm 2045, khi mạng lưới mở rộng lên 10 tuyến, thành phố cần khoảng 17.730 nhân sự chuyên trách vận hành.

Bên cạnh lực lượng vận hành trực tiếp, nhu cầu về đội ngũ kỹ sư và công nhân trong các lĩnh vực thiết kế, xây dựng, bảo trì cũng rất lớn. Nhóm nhân sự phục vụ thi công và lắp đặt hệ thống metro ước tính cần hơn 21.000 người vào năm 2035 và duy trì trên 20.000 người vào năm 2045.

Bài toán giảm phụ thuộc vào chuyên gia ngoại

Đề án thẳng thắn nhìn nhận thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý Nhà nước và quản lý dự án metro hiện nay còn mỏng và thiếu chuyên môn sâu. Phần lớn nhân sự được điều động hoặc kiêm nhiệm từ các lĩnh vực liên quan như giao thông, xây dựng hay quy hoạch đô thị. Do chưa được đào tạo bài bản về chuyên ngành metro, đội ngũ này gặp nhiều thách thức trong thực hiện nhiệm vụ.

Hệ quả là thành phố vẫn đang phụ thuộc lớn vào chuyên gia nước ngoài, đặc biệt ở các khâu then chốt như thiết kế, công nghiệp đường sắt, vận hành thử nghiệm, chuyển giao công nghệ và giám sát khai thác. Sự thiếu hụt này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng mà còn tiềm ẩn nguy cơ không làm chủ được hệ thống, kéo dài sự phụ thuộc vào đối tác quốc tế và làm giảm hiệu quả đầu tư công.

Chiến lược đào tạo chuyên sâu

Để giải quyết bài toán trên, từ nay đến năm 2045, TP.HCM xác định sẽ đào tạo khoảng 60 cán bộ quản lý Nhà nước theo tiêu chuẩn quốc tế. Nhóm nhân sự nòng cốt này sẽ đảm nhận các nhiệm vụ thẩm định quy hoạch, kiểm soát kỹ thuật, giám sát rủi ro và tham mưu chính sách.

Đối với khối quản lý dự án, số lượng nhân sự dự kiến sẽ tăng từ 160 người vào năm 2025 lên 400 người vào năm 2045. Đây là lực lượng trực tiếp lập kế hoạch, quản lý tiến độ và giám sát chất lượng cho các dự án quy mô lớn với công nghệ phức tạp.

Đáng chú ý, thành phố đặt mục tiêu hàng năm cử ít nhất 50% cán bộ chuyên ngành metro tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng tại nước ngoài. Việc này nhằm giúp đội ngũ nhân sự trong nước tiếp cận nhanh chóng với các mô hình vận hành tiên tiến, tiêu chuẩn an toàn và công nghệ mới nhất của thế giới.