Thúc đẩy du lịch nông thôn thông qua bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội truyền thống tại TP.HCM
Các lễ hội truyền thống tại TP.HCM không chỉ là những sự kiện văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy du lịch, đặc biệt là ở khu vực nông thôn.
Phát triển du lịch song hành với bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa là một trong những định hướng quan trọng của Đảng và Nhà nước. Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, đã xác định du lịch văn hóa là một ngành công nghiệp chủ lực. Theo chiến lược, du lịch văn hóa dự kiến đóng góp 15-20% trong tổng doanh thu 40 tỷ USD từ ngành du lịch vào năm 2030.
Hàng trăm tàu, thuyền đánh cá của ngư dân huyện Cần Giờ tham gia đoàn đưa - rước Nghinh Ông
Thực hiện chủ trương này, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) đã ban hành kế hoạch “Bảo tồn lễ hội truyền thống tại các địa phương, khai thác, xây dựng sản phẩm phục vụ phát triển du lịch.”
Kế hoạch nhằm nâng cao đời sống văn hóa cho cộng đồng, đồng thời khơi dậy niềm tự hào dân tộc và ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa thông qua lễ hội truyền thống. Đây cũng là cách thu hút nguồn lực đầu tư từ nhà nước và xã hội, góp phần tạo đà cho phát triển du lịch bền vững.
Tại TP.HCM, lễ hội truyền thống được xem là công cụ đắc lực để phát triển du lịch cộng đồng, đặc biệt tại khu vực nông thôn. Theo Quyết định số 3534/QÐ-BVHTTDL, các địa phương được khuyến khích khai thác giá trị lễ hội để tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, nâng cao đời sống văn hóa của người dân và lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc.
Hiện TP.HCM có 143 lễ hội cấp huyện và xã, trong đó 134 là lễ hội truyền thống. Nổi bật là ba di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, gồm Lễ hội Nghinh Ông tại huyện Cần Giờ, Lễ hội Nguyên tiêu tại quận 5, và Lễ hội Khai hạ - Cầu an tại lăng Tả quân Lê Văn Duyệt. Những lễ hội này thường diễn ra tại các di tích lịch sử, văn hóa và cơ sở tín ngưỡng dân gian, trở thành điểm nhấn thu hút đông đảo du khách.
Tại các xã nông thôn mới, lễ hội cộng đồng thường diễn ra trong không gian mở, kết hợp yếu tố tâm linh và các hoạt động vui chơi giải trí, tạo không khí sôi động và hấp dẫn. Ngược lại, ở các xã gần trung tâm hoặc đã đô thị hóa, không gian tổ chức lễ hội có phần thu hẹp, nhưng các nghi lễ truyền thống vẫn được bảo tồn, giữ vững giá trị văn hóa cốt lõi.
Việc kết hợp lễ hội truyền thống với du lịch không chỉ giúp thu hút du khách mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng. Thông qua việc tham gia tổ chức và thực hành lễ hội, người dân không chỉ bảo tồn văn hóa mà còn cải thiện nhận thức và tạo nguồn thu nhập bền vững.
Theo các chuyên gia, sự gắn kết chặt chẽ giữa cộng đồng địa phương và lễ hội là chìa khóa để xây dựng những sản phẩm du lịch độc đáo, lâu dài. Với định hướng phát triển này, TP.HCM kỳ vọng biến lễ hội truyền thống thành nguồn lực bền vững, thúc đẩy du lịch nông thôn và góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.